ජනපතිගේ සම්පූර්ණ අයවැය කථාව 2025 මෙන්න…

පූර්විකාව

ගරු කථානායකතුමනි, අපේ රජයේ පළමු ජාතික අයවැය මේ සභාවට ඉදිරිපත් කිරීමට ලැබීම ගැන අප සතුටු වෙනවා.

ශ්‍රී ලංකාව 2022 වසරේ දී නිදහසින් පසු එහි ගැඹුරුතම හා සංකීර්ණතම සමාජ, ආර්ථික හා දේශපාලනික අර්බුදයට මුහුණ දුන්නා. අර්බුදය 2022 වසරේ දී එහි දරුණුතම අවස්ථාවට පැමිණියත්, අර්බුදයට බලපෑ කරුණු ඓතිහාසික මෙන්ම ව්යු හාත්මකයි.

දූෂිත පාලනයන්, අසාර්ථක ආර්ථික ප්ර තිපත්තීන් සහ වගකීම් විරහිත රාජ්යහ මූල්ය් කළමනාකාරිත්වය මෙම අර්බුදයේ මූලයයි.මෙම තත්ත්වයේ ප්ර තිඵලයක් ලෙස රටේ ආර්ථික ක්රි්යාකාරකම්වල සාමාන්යට තත්ත්වය බිඳ වැටුණා. එය ව්යාුපාරවල සිට කුටුම්භ දක්වා සියලු අංශ සහ සමාජ කණ්ඩායම් විසින් අත්විඳිනු ලැබුවා.

ඉන්ධන, විදුලිය, අත්යායවශ්යා ආහාර, ඖෂධ ඇතුළු භාණ්ඩ හා සේවා හිඟය හේතුවෙන් රටේ ජනතාව, විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන්, ළමයින්, ආබාධ සහිත පුද්ගලයන් සහ වැඩිහිටි ජනතාව දැඩි දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දුන්නා. වෘත්තීයවේදීන් රට අත් හැර ගියා.ජනතාවට මූලික අවශ්යදතා සපුරා ගැනීම සඳහා දින ගණන් දීර්ඝ පෝලිම්වල රැඳී සිටීමට සිදු වුන අතර ඇතැමුන් පෝලිම්වල රැඳී සිටියදීම මිය ගියා.

2022 වසරේ දී ඇති වූ මෙම අර්බුදය හුදු ආර්ථික අර්බුදයක් පමණක් නොවේ, එතෙක් පැවැති දේශපාලන බලයේ දැවැන්ත අසාර්ථකත්වයක්. අර්බුදය කළමනාකරණය කිරීමට අවශ්යෙ ක්රිශයාමාර්ග ගැනීම මඟින් ආරම්භයේ දී වූ ආර්ථිකයේ බිඳවැටීම සැලකිය යුතු දුරකට පාලනය කර ඇතත්, 2022 වසරේ දී ඇති වූ ආර්ථික අර්බුදය සමාජයේ දුප්පත්ම හා වඩාත්ම අවදානමට ලක්විය හැකි කොටස්වලට බලපාන මානුෂීය අර්බුදයක් බවට පරිවර්තනය වී තිබෙනවා.

ආර්ථික හා සමාජීය වශයෙන් ඔබ්බට යමින් අර්බුදය රට තුළ දේශපාලනමය වශයෙන් වෙනසක් ද ඇති කළා. දරාගත නොහැකි ආර්ථික දුෂ්කරතා හේතුවෙන් බලයෙන් ඉවත්වීමට බලකරමින් දූෂිතපාලකයින්ට විරුද්ධව ජනතාව නැගී සිටියා.ජනතා බලයවිසින් ඔවුන් පලවා හරිනු ලැබුවා.

අනතුරුව, ජනවරම විකෘති කරපු තාවකාලික ආණ්ඩුවක් පිහිටුවනු ලැබුවා. මෙම තාවකාලික රජය දූෂිතයන් ආරක්ෂා කිරීම, දූෂණයේ යෙදීම, මහජන මුදල් නාස්ති කිරීම, ජනතා මර්දනය පෙර පරිදිම සිදු කළා.

ඒ නිසාම සමාජ, ආර්ථික හා දේශපාලන පරිවර්තනයක් සඳහා වූ ජනතා අභිලාෂයන් ඉටු වුනේ නෑ. 2023 වසරේ මාර්තු මාසයේ පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණ පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමීම මගින් ප්රණජාතන්ත්රුවාදය පිලිබඳව ද ජනතාවගේ අභිලාෂයන් බිඳ දැමුවා.

2024 වසර අග දී පැවැත්වූ ජනාධිපතිවරණය සහ මහ මැතිවරණයතුලින් රටේ ආර්ථික, සමාජීය හා දේශපාලන ක්ර මය වෙනස් කරමින්, පොදු සමෘද්ධිය කරා රට යොමු කිරීම සඳහා නොසැලෙන අධිෂ්ඨානයකින්, කැපවීමෙන් හා නායකත්වයෙන් ශක්තිමත් ජන වරමක් සහිත නව රජයක් පිහිටුවීමට ජනතාව ඉදිරිගාමී තීරණයක් ගනු ලැබුවා.

එම ජනවරම තුලින් පිලිබිඹු වන අපේක්ෂාවන් ඉටු කරලීමේ අරමුණින් යුතුව, තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයක් හා සංවර්ධනයක් කරා අවශ්යු වන ආර්ථික පදනම සකසන මෙම අයවැය ඓතිහාසික අයවැයක් වෙනවා.

ආරම්භයේදීම අප මුහුණ දුන් එක් අභියෝගයක් වූයේ මෙම ජයග්රතහණය වැලැක්වීමට උත්සාහ කළ අය විසින් අපගේ ආර්ථික ප්ර තිපත්තියට සහ දැක්මට එරෙහිව ව්යාරප්ත කරන ලද මිත්යාාවන් සහ ද්වේෂසහගත ප්රරචාරයන් විසින් ඇති කරන ලද වැරදි ප්ර තිරූපය නිවැරදි කිරීමයි. එයට අප සමත්ව තිබෙනවා.ශ්රී‍ ලංකා රුපියලට සාපේක්ෂව ඩොලරය රුපියල් 400 දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි ද, ඉන්ධන පෝලිම් යුගයක් යළි එනු ඇතැයි ද, ජාත්යතන්තර සංවර්ධන හවුල්කරුවන් සහ රටවල් නව රජය හුදකලා කරනු ඇතැයි ද, ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසය නැති වී යනු ඇතැයි ද, පෞද්ගලික දේපොළ සම්පූර්ණයෙන්ම ජනසතු කරනු ඇතැයි ද යන වැරදි මත ප්රයකාශ වුනා.

අපට එරෙහිව එවැනි සෘණාත්මක ප්රුචාරණයක් සිදු වුනත්, ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීමටත්, ජාත්ය න්තර පාර්ශවකරුවන් සමඟ ශක්තිමත් සබඳතා ගොඩනඟා ගැනීමටත්, ආයෝජකයින් අතර විශ්වාසය ඇති කිරීමටත්අපට හැකි වුනා.

ඒ අනුව, වාර්ෂික භාණ්ඩාගාර බිල්පත් පොලී අනුපාතිකය සියයට 8.8 දක්වා අඩු වීමත් සමග මූල්යව අංශය ක්රරමයෙන් ස්ථාවර වූ අතර, 2024 වසරේ දෙසැම්බර් මස එ. ජ. ඩොලර් මිලියන 570 ක ණය ප්ර්තිව්යුසහගතකරණයට අදාල ගෙවීම් සිදු කිරීමෙන් පසුව වුවද2024 අවසානයේදී විදේශ මුදල් සංචිත ඩොලර් බිලියන 6.1 ක මට්ටමක පවත්වා ගැනීමට අප සමත් වුනා.මීට අමතරව, මුදල් අවප්රිමාණය වීම පිළිබඳ සැක සංකාවන් පවතිද්දී වුවද, දළ වශයෙන් ඩොලරයට රුපියල් 300 ක්පමණ ලෙස ශ්රීා ලංකා රුපියල ශක්තිමත් වුණා.2025 වර්ෂය සඳහා සියයට 5 ක පමණ ආර්ථික වර්ධනයක් අප අපේක්ෂා කරනවා.

2022 වසරේ මැද භාගයේ සිට, අර්බුදය විසඳීම සඳහා ජාත්යීන්තර මූල්යි අරමුදල සහ අනෙකුත් ජාත්ය න්තර හවුල්කරුවන්ගේ සහාය ඇතිව ශ්රී් ලංකාව ආර්ථික ප්රලතිසංස්කරණ ක්රිවයාත්මක කළා. මෙම අර්බුද සමනය කිරීමේ ඇතැම් ක්රි‍යාමාර්ග – විශේෂයෙන්ම පිරිවැය මත බලශක්ති මිල ගැලපුම, බදු වැඩි කිරීම් සහ පොලී අනුපාත ඉහළ දැමීම් වැනි පියවර පුරවැසියන් මත පීඩනයක් එල්ල කළා. ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීම සඳහා ජාත්යාන්තර මූල්යව අරමුදලේ විස්තීරණ අරමුදල් පහසුකම් වැඩසටහන මගින් ඉටු කරන ලද කාර්යභාරය අප වටහාගෙන ඇති අතරම, අපගේ ආර්ථික න්යාමය පත්ර ය අප විසින්ම සකසා ගැනීම වෙනුවෙන් ආර්ථික ස්වෛරීත්වය ලගා කරගැනීම අත්යකවශ්යග බව අපගේ අදහසයි.

මෑත අතීතයේ දී ආර්ථිකයේ සිදුවූ තවත් ප්රඅධාන කරුණක් වූයේ ණය ප්රතතිව්යුාහගත කිරීමේ ක්රිඅයාවලිය 2024 වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේ අවසන් කිරීමයි. ඇත්තෙන්ම අප බලයට පත්වන විට රාජ්යි ණය ප්ර තිව්යුබහගත කිරීමේ ක්රියයාවලියේ නිරත වෙමින් සිටි අතර එයට සැළකිය යුතු වෙනසක් සිදුවුවහොත් එමඟින් ආර්ථිකය අස්ථාවර වීමට ඇති විය හැකි බලපෑම හමුවේ ඊට බාධා කිරීමට අපට අවශ්යඟ වූයේ නැහැ. මෙම තීරණය ගැනීමේදී ප්රවතිව්යුඑහගත කිරීමේ ක්රි යාවලිය සඳහා දැනටමත් වැය කර ඇති සැලකිය යුතු කාලය සහ එම ක්රි‍යාවලිය තවදුරටත් ප්රිමාද වීම විසින් ඇති විය හැකි අමතර වියදම් පිලිබඳව ද අප සලකා බැලුවා.

මේ තුලින් සැලකිය යුතු මට්ටමින් ණය සහනයක් ලැබී ඇති අතර, මෙය ණය සේවාකරණයට අදාළ පිරිවැය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරයි. විදේශ හා රාජ්යි මූල්යෙ ස්වාරක්ෂක ශක්තිමත් කිරීමට, අපනයන වර්ධනය සහ විදේශ ආයෝජන වැනි ණය වර්ධනය නොවන ලැබීම්වැඩි දියුණු කිරීමටසහ දිගු කාලීන මූල්යර ස්ථායීතාවය ආරක්ෂා වන ලෙස අනාගතයේ දී ණය ආපසු ගෙවීම ක්රරමවත්ව නැවත ආරම්භ කිරීමටමෙම රාජ්යය මූල්යආ අවකාශය ප්රඅයෝජනයට ගැනීම අත්යමවශ්යම වෙනවා.

එහි ප්රයතිඵලයක් වශයෙන්, ෆිච් රේටින්ග්ස් (Fitch Ratings) සහ මූඩීස් (Moody’s ) වැනි ප්රවමුඛ ගෝලීය නියෝජිතායතන විසින් ශ්රීශ ලංකාවේ ණය ශ්රේරණිගත කිරීම් එකවර කාණ්ඩ කිහිපයකින් ඉහළ නැංවූවා. ඒ අනුව ක්ර්මයෙන් ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය ගොඩනැගීම, වෙළඳාම සහ ආයෝජන අවස්ථා වර්ධනය කිරීම සහ ජාත්යනන්තර මූල්යආ ගනුදෙනු පිරිවැය අඩු කිරීම තුලින් ආර්ථික වර්ධනය ලගා කරගැනීමට අවස්ථාව විවෘත වී තිබෙනවා.

අනෙක් අතට, ඇති කළ ආර්ථික අර්බුදය බොහෝ දෙනෙකුට, විශේෂයෙන් සමාජයේ වඩාත්ම අවදානමට ලක්විය හැකි ජන කණ්ඩායම්වලට අඛණ්ඩව බලපෑම් කරමින් තිබෙනවා. 2022 වසරේ දී උද්ධමනය සියයට 70 දක්වා ඉහළ යාම ජීවන වියදම විශාල ලෙස ඉහළ යාමට හේතු වුනා. උද්ධමනය දැන් පහත වැටී තිබුනත්, බොහෝ භාණ්ඩ හා සේවාවල මිල මට්ටම් තවමත් ඉහළ මට්ටමක තිබෙන අතර මිල වැඩි වූ තරමට ජනතාවගේ ආදායම් වැඩිවීමක් සිදු වුනේ නැහැ.

ඒ නිසා ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය පහත වැටී තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම, පසුගිය වසර දෙක තුළ මූර්ත වැටුප සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටී ඇති බැවින් සාධාරණ වැටුප් වැඩිවීමක් ලබා දිය යුතු වෙනවා. තවද, රජය අස්වැසුම වැඩසටහන හරහා ආධාර ලැබිය යුතු ඉලක්කගත ප්ර ජාව වෙත ලැබෙන මුදල් ප්රටදාන වැඩි කර, ප්ර තිලාභ ලැබෙන කාලසීමාව දීර්ඝ කර ඇති අතර අවශ්යබතා ඇති අයට සහන සැලසීම සඳහා වෙනත් සමාජ ප්ර තිලාභ ලබා දී තිබෙනවා.

කෙසේ වුවත්, ශ්රීඅ ලංකාව තුළ පැතිරී ඇති දිළිඳුකම තුරන් කිරීම සඳහා මෙවැනි මුදල් ආධාරපමණක් ලබාදීම් තිරසාර විසඳුමක් නොවේ.විවිධ දුෂ්කරතා සහ අභියෝග හේතුවෙන් ඵලදායී ආර්ථික කටයුතුවල නිරත වීමට නොහැකි පුරවැසියන් රැක බලා ගැනීම මානුෂික රජයක යුතුකමයි. අස්වැසුම වැඩසටහනට ප්රසතිලාභීන් ඇතුළත් කිරීමේ සහ බැහැර කිරීමේ දෝෂ ඇති බව අප කවුරුත් දන්නවා.

එම වැඩසටහන සඳහා වඩාත් සුදුසු පුද්ගලයින් තෝරා ගැනීමට රජය සැලසුම් කර තිබෙන්නේ ඒ නිසයි. ඒ අතරම, සියලු ජනතාවට ඔවුන්ගේ උපරිම විභවතාවයෙන් ආර්ථික ක්රිියාකාරකම්වල නියැලීමේ අවස්ථා වැඩි දියුණු කිරීම තුළින් දරිද්රවතාවය පිටුදැකීම සඳහා තිරසාර විසඳුමක් ද අවශ්ය ‍වෙනවා.

සියලුම පුරවැසියන්ට ආර්ථික ක්රිහයාවලියට සහභාගී විය හැකි පරිදි අවස්ථා වැඩි දියුණු කර, එහි ප්රපතිඵල සමාජයේ සෑම ස්ථරයකටම සාධාරණ ලෙස ලබා ගත හැකි අයුරින් ආර්ථික වර්ධනය සිදු විය යුතුයි.

සමාජයේ සියලුම සාමාජිකයන්ගේ ජීවිත නඟා සිටුවීමේ මාධ්ය යක් මිස ආර්ථික වර්ධනය හුදෙක් ආර්ථික ක්රිසයාවලියේ ප්රයසාරණයකට පමණක් සීමා වේනම් සමාජයට ඉන් ඇත්තේ කුඩාප්ර්යෝජනයක් පමණයි.දශක කිහිපයක් තිස්සේ, ආර්ථික ක්රියයාකාරකම් සහ ආර්ථික ප්රජතිලාභ සංකේන්ද්රයණය වී තිබෙන්නේ සුළු පිරිසක් අතරයි. මෑතකාලීන එනම් 2019 කුටුම්භ ආදායම් සහ වියදම් සමීක්ෂණයට අනුව, ඉහලම ආදායම්ලාභී කුටුම්භ සියයට 20 ක් සමස්ත ගෘහස්ථ වියදම්වලින් සියයට 47 ක් සිදු කරනු ලබයි.

එමෙන්ම, 2023 වසරට අදාළව දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 44 ක් සඳහා දායක වී තිබෙන්නේ බස්නාහිර පළාතයි. ඒ අනුව අපට ඉදිරියට යාමට ආර්ථික අවස්ථා වඩාත් සාධාරණව බෙදී යන ආර්ථිකයේ විශාල ප්රයජාතන්ත්රීඅකරණයක් අවශ්යට වෙනවා. පොදුජන අරගල සහ පසුගිය වසරේ පැවැති මැතිවරණවලදී ජනතාව තම දේශපාලන අයිතීන් තහවුරු කර ගත්තා. දැන්අත්යැවශ්යව වී තිබෙන්නේජනතාවගේ ආර්ථික අයිතිවාසිකම් ද තහවුරු කිරීමයි. මෙම අයවැයේ දර්ශනය වන්නේ එයයි.

මෙවර අයවැය සකස් කොට තිබෙන්නේ බොහෝ සීමාවන්ට යටත්ව. 2022 වසරේ සිට අප අත්විඳින ආර්ථික අර්බුදයේ බරපතලකම ගැන අප අමතක නොකළ යුතුයි. බොහෝ රටවල් ස්වෛරීත්ව ණය පැහැර හැරීමකින් අනතුරුව “අහිමි දශකයක්” ලෙස හඳුන්වනු ලබන කාලයක් ඔස්සේ ගමන් කොට තිබෙනවා. කෙසේ වුවත්, මේ වනවිට අප යම් ස්ථාවරත්වයක් අත්පත් කරගැනීමට සමත්ව තිබෙනවා. මෙය ශක්තිමත්ව ස්ථාවර කරගැනීම සඳහා අවශ්ය මූල්ය් විනය, ආර්ථික දැක්ම සහ මග පෙන්වීම සහිතව මෙම අයවැය සකස් කොට තිබෙනවා. එහි අරමුණු ලඟාකරගැනීම සඳහා අත්යකවශ්යන කරුණක් වන දේශපාලන නායකත්වය සැපයීමට අප සූදානම්.

මූල්යද කළමනාකරණ පනතේ රාජ්යස මූල්යස නීතියක්ලෙස, ප්රාඅථමික වියදම සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 13 ක සීමාවක්දක්වා තිබෙනවා.ඒවගේම මෙවර අයවැය මෙම අවශ්යාතාවයට අනුකූලව සකස් කොට තිබෙනවා.එබැවින් වියදම්වලින් හොඳම සමාජ ප්ර්තිලාභය ලබා ගැනීම සහතික වන ලෙස සීමිත බදු අරමුදල් ප්රාවේශම්සහගත ලෙස කළමනාකරණය කිරීම කෙරෙහි අප අවධානය යොමු කොට තිබෙනවා.

මෙවර අයවැයෙන් අපට රිසි උපරිම අයුරින් මුදල් වෙන් කිරීමට නොහැකි වුනත් අපේ ප්ර ධාන ප්රරමුඛතා රැසකට මුදල් වෙන් කිරීමට අපට හැකි වුනා. මෙම අවධානය යොමු කර ඇති ක්ෂේත්රඅ සාම්ප්රවදායික අයවැයවලට වඩා වෙනස් වන අතර, අපගේ ජනවරම සමඟගැලපීම් සිදු කරන අතරම, දැනට සිදුකෙරෙමින් පවතින කටයුතු අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යන්නට ද අප අරමුදල් වෙන් කර තිබෙනවා. අස්වැසුම වැඩසටහන සහ අනෙකුත් සමාජ සුබසාධන ප්රටමුඛතා සඳහා අප වැඩි කළ වියදම්වලින් එය පැහැදිලි වෙනවා.

දැඩි මූල්යු සීමාවන් අනුව, කළ හැකි උපරිම ප්රවමාණයට යටත්ව ජ්යෙැෂ්ඨ පුරවැසියන්ගේ පොලී සහනාධාරය සඳහා අපි 2025 වසරේ ජූලි මාසයේ සිට මුදල් වෙන් කර තියනවා. මෙම යෝජනා ක්ර මය අවභාවිතා කිරීම වැලැක්වීම සඳහා ශක්තිමත් යාන්ත්රකණයක් අප ඇති කරනවා. අප මෙවර අයවැයෙන් ප්රාමග්ධන වියදම් සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 4 ක් වෙන් කර තිබෙනවා. මෙය ආර්ථික වර්ධනය සඳහා රජයෙන් ලැබෙන ප්රිධාන දායකත්වයක්. සුළු හා මධ්යඅ පරිමාණ ව්යරවසායකත්ව අංශය ශක්තිමත් කිරීම, පොදු ප්රකවාහනය, ග්රාඅමීය සංවර්ධනය හා සවිබල ගැන්වීම, කෘෂිකාර්මික පුනර්ජීවනය, දේශීය ව්යපවසායකත්වය, පර්යේෂණ දිරිගැන්වීම සහ දේශීය හා අපනයන-අභිමුඛ කර්මාන්තවල වර්ධනයට හා කාර්යක්ෂමතාවයට ඇති බාධාවන් ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරනවා.

මේ සියල්ලේ දී සහ අනෙකුත් රාජ්යත වියදම්වල දී, ප්රකමුඛත්වය, ඉලක්කගත කිරීම, ඵලදායී ලෙස ක්රිෙයාත්මක කිරීම සහ මුදල් සඳහා වටිනාකම සහතික කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපි වැඩි සැලකිල්ලක් දක්වනවා. එමනිසා,මහජන මුදලින් වියදම් කරන සෑම රුපියලකින්ම ආර්ථික හා සමාජීය ප්රනතිලාභය වැඩි වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වෙනවා.

අපි මේ ආර්ථිකය නගා සිටුවීමේ මාර්ගයේ අඛණ්ඩව ගමන් කරන විට තව තවත් රාජ්යම මූල්යආ අවකාශය පුළුල් වෙනවා. කාර්යක්ෂඩමතා වර්ධනයන්, දූෂණය හා නාස්තිය ඉවත් කිරීම, වඩා හොඳ ඉලක්කගත කිරීම්සහ වඩා හොඳ බදු පරිපාලනය තුළින් සැළකිය යුතු ඉතුරුම් ප්රාමාණයකට අවස්ථාව සැලසෙන විට, ජනතාවගේ ප්ර්මුඛ අවශ්යටතා ඉටු කිරීමට අපට තව තවත් සම්පත් ලැබෙනු ඇති. ඒ නිසා රටක් විධියට අප ඉවසිලිවන්තව කටයුතු කළ යුතු වන අතර, සාමූහික විනයකින් සහ දැඩි අධිෂ්ඨානයෙන් යුතුව කටයුතු කරමින් අප ඉදිරියට යන විට එහි ප්රූතිලාභ අපට ලඟා කර ගත හැකි වනු ඇති.

2025 අයවැයේ මූලධර්ම

අයවැයක් යනු ඉදිරි වසර සඳහා වන ආදායම් සහ වියදම් යෝජනා මාලාවක් පමණක් නොවේ. එය ආර්ථිකය නගා සිටුවීමේ සහ සමස්ත ප්රෝතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් රජයේ ප්රයවේශය පිළිබද පිළිබිඹුවක්. මෙම අයවැය තුළ ආර්ථික ප්රජතිපත්ති අරමුණුවල සැපයුම් අංශයේ ප්රනධාන අංශ තුනක් ඇතුළත් වනවා.

i. කර්මාන්ත, සේවා හා කෘෂිකර්මාන්ත අංශවල නිෂ්පාදනය වර්ධනය.

ii. මෙම නිෂ්පාදනය සදහා ජනතාවගේ සක්රීඅය දායකත්වය සහ සහභාගීත්වය ඇතිවසිදුවිය යුතු වීම.

iii. නිෂ්පාදනයෙන් ලැබෙන ප්රහතිලාභ සහ වර්ධනයන් සමාජය පුරා සාධාරණවබෙදී යා යුතු වීම.

ඒ හා සමානව, භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා ඉල්ලුම සැලකීමේ දී රජයේ ප්රසතිපත්ති අරමුණු වන්නේ;

i. අත්යාාවශ්යණ භාණ්ඩ හා සේවා අඛණ්ඩව සැපයීම සහතික කිරීම.

ii. එවැනි භාණ්ඩ හා සේවා සාධාරණ මිලකට සැපයිය යුතුවීම.

iii. භාණ්ඩ හා සේවා පිළිගත හැකි මට්ටමේ ගුණාත්මක බවකින් යුක්ත විය යුතුය යන්නයි.

මෙම සැපයුම සහ ඉල්ලුමේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ යාන්ත්රවණය පහත සඳහන් සියල්ලෙහි එකතුවක් වනු ඇති.

i. වෙළඳපොළ බලවේග ඔස්සේ සැපයුම, ඉල්ලුම සහ මිල තීරණය කරනු ලබන තරඟකාරී වෙළඳපොළ.

ii. නියාමනය: එහිදී රජය විසින් නියාමන ආයතන හරහාවෙළඳපොළනියාමනය කිරීම.

iii. ඇතැම් ක්ෂේත්ර වල, සැපයුම සහ ඉල්ලුම සඳහා සක්රීසය රාජ්යි සහභාගීත්වය.

iv. සමහර ක්ෂේත්රුවල නිෂ්පාදන සංවිධානය කිරීම.

මෙවර අයවැය මෙම මූලධර්ම මත පදනම්ව සකස් කර තිබෙන අතර, සියලුම පුරවැසියන් ක්රි යාකාරී සහභාගිවන්නන්, ක්රිඅයාකාරී පාර්ශවකරුවන් සහ ක්රිියාකාරී ප්රතතිලාභීන් වන ආර්ථිකයක් නිර්මාණය කිරීමට පදනමක් සැකසීමට අප අදහස් කරනවා. රජයේ කාර්යභාරය වන්නේ මිනිසුන්ට තම ආර්ථික විභවයන් සපුරා ගැනීමට ඇති බාධා ඉවත් කර පහසුකම් සැලසීමයි.

දුෂ්කර ප්රුදේශයක ජීවත් වීම හේතුවෙන්, යම් පුද්ගලයකු ආබාධිතභාවයක් හේතුවෙන්, අධ්යා පන අවස්ථා හිඟකම හේතුවෙන්, මූලික යටිතල පහසුකම් නොමැතිකම හේතුවෙන් තම ආර්ථික හැකියාව සපුරා ගැනීමට නොහැකි වූ විට එ්ක අසාධාරණයක්. මෙය එක රැයකින් විසඳිය හැකි පහසු ක්රිියාවලියක් නොවෙයි. පුරවැසියන් ඔවුන්ගේ ආර්ථික විභවයන් සපුරාලීම සඳහා බලගැන්වීම සඳහා විශාල උත්සාහයක් අවශ්යි වනවා.

මෙහිදී ජනතාවගේ අවශ්යල කුසලතා සහ ධාරිතාව ගොඩනැගීම සඳහා අධ්යායපනය සහ පුහුණුව සඳහා ආයෝජනය කිරීම වැදගත්.මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ හැකියාවන් සපුරාලීමට අවස්ථාව ඇති බව සහතික කිරීම සඳහා සෞඛ්ය. සේවා සඳහා ආයෝජනය කිරීම අත්යලවශ්ය යි. ශ්රීජ ලංකාවේ සහ විදේශයන්හි වෙළෙඳපොළ වෙත ප්රේවේශ වීමට සහ ආර්ථික අවස්ථා සමඟ සම්බන්ධ වීමට ජනතාවට හැකිවන පරිදි යටිතල පහසුකම් සැපයිය යුතුයි.

සැමට සම අවස්ථා නිර්මාණය කරන වෙළෙඳපොළ බලයේ අධික සංකේන්ද්රතණයක් නොමැති ලෙස තරඟය සාධාරණ වන බවට රජය විසින් සහතික කළ යුතුය. මෙම අයවැය යෝජනා මඟින් මේ රටේ ජනතාව ආර්ථික වශයෙන් සවිබල ගැන්වීම ආරම්භ කරනවා. මෙය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ප්රථජාතන්ත්රීනකරණය සඳහා පදනම වනු ඇති.

අඛණ්ඩ ඵලදායිතා වර්ධනය සඳහා ආර්ථිකය ඩිජිටල්කරණය අත්යෙවශ්යඟයි. ආර්ථික ප්රාගමනය සඳහා පමණක් නොව, සමාජ නඟාසිටුවීම සහ දේශපාලන ප්රයතිසංස්කරණ සඳහා වන තවත් තීරණාත්මක පදනමක් වන්නේ යහපත් ආණ්ඩුකරණය සහ දූෂණය ඉවත් කිරීමයි.යහපත් ආණ්ඩුකරණය සඳහා වන ප්රේතිසංස්කරණ සහ දුෂණ විරෝධී ක්රි යාමාර්ග අප රජයේ ප්රමධානතම ප්රඩමුඛතාවයන් වෙනවා.මෙම අභිලාෂයට ජීවය ලබාදීම ක්ලීන් ශ්රීප ලංකා වැඩසටහනේ අරමුණයි.

මධ්යණ කාලීන සාර්ව ආර්ථික දිශාව

මෙවර අයවැයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති යෝජනා සමඟින් අපි සාර්ව ආර්ථික ගමන් මාර්ගයේ නව පෙරලියකට අඩිතාලම දමමින් සිටිනවා. මූර්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය සියයට 5 කට වඩා වැඩියෙන් අපි මැදි කාලීනව අපේක්ෂා කරනවා. ආර්ථිකයේ සැපයුම් ධාරිතාව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා අප ගනිමින් සිටින ක්රි යාමාර්ග තුළින්, මිල නිසා හටගත හැකි කම්පන අවම කර ගැනීමටත්, එමඟින් අඩු සහ ස්ථාවර උද්ධමනයක් තවදුරටත් පවත්වා ගැනීමටත් අපි අපේක්ෂා කරනවා.සාර්ව ආර්ථික ප්රහතිපත්ති මාර්ගය, විශාල ජංගම ගිණුම් හිඟයක් පැවති යුගයට තිත තබමින් විදේශ අංශයේ ජංගම ගිණුමෙහිස්ථාවරශේෂයක් අපේක්ෂා කරනවා. ඒ අනුව, වෙළඳපොළ මූලධර්ම මත පදනම් වූ අපගේ විනිමය අනුපාතය තවදුරටත් ඉහළ උච්ඡාවචනයන්ට ලක් නොවනු ඇතැයි අපි අපේක්ෂා කරනවා.

2025 දී භාණ්ඩ හා සේවා අපනයනය ඩොලර් බිලියන 19කට ආසන්න වාර්තාගත ඉහළම මට්ටමක් අපි අපේක්ෂා කරනවා. ශක්තිමත් අපනයන අංශයක් මඟින් ආර්ථික වර්ධනය තවදුරටත් ඉහළ යනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වනවා. ශක්තිමත් ආර්ථික වර්ධනයක් සමඟින් ණය නොවන ගලාඒම්වල වර්ධනය සහ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 2.3 ක රාජ්යු අයවැයෙහි ප්රා්ථමික ගිණුමේ අතිරික්තයක් පවත්වා ගැනීම මඟින් ශ්රීඟ ලංකාව 2028 වසරේ සිට ක්රැමානුකූලව වැඩි වන ණය සේවාකරණ ගෙවීම් සඳහා ඉතා හොඳ සූදානමක සිටින බව තහවුරු කරනවා.

ලෝක බැංකු ඇස්තමේන්තුවලට අනුව, 2023 වසරේ දී රටේ දරිද්රිතා අනුපාතය ‍සියයට 25.9 ක්. ස්වෛරීත්ව ණය පැහැර හැරීමට ලක් වූ බොහෝ රටවල් දිළිඳුකමෙන් දිගු කාලසීමාවක් අත්විඳින අතර, 2025 වසර වන විට මෙම ප්රඳවණතාවය ආපසු හැරීමක් දැකීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා. මෙම අයවැය යෝජනා මගින් සමාජයේ දිළිඳුම සහ වඩාත්ම අවදානමට ලක්විය හැකි සාමාජිකයන් සවිබල ගැන්වීමේ පුළුල් ප්ර යත්නයකට පළමු පියවර තබන අතර, දරිද්රකතාවයේ අඛණ්ඩ අඩුවීමක් අපේක්ෂාඳ කරනවා.

නිසි මුදල් කළමනාකරණය, වගකීමෙන් යුතුව ණය කළමනාකරණය කිරීම මානව ප්රාාග්ධනය සඳහා වූ ආයෝජන, ශක්තිමත් සමාජ ආරක්ෂණ ජාල, ආර්ථික විවිධාංගීකරණය, අපනයන ප්රාවර්ධනය, ආයෝජන පරිසරයෙහි වර්ධනය, කෘෂිකර්මාන්තය නවීකරණය, හරිත ආර්ථික ප්රාතිපත්ති, නවෝත්පාදන, ඩිජිටල්කරණය, ව්යතවසායකත්වය සහ නව ව්යාිපාර ආරම්භ කිරීම සඳහා අවශ්යෝ වටපිටාව සකස් කර දීම, රාජ්යි-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වය, දූෂණ විරෝධී ක්රි යාමාර්ග සහ විනිවිදභාවය සහ තිරසාර වර්ධන ක්ර‍මෝපාය ප්රිවර්ධනය කිරීම මඟින් දිගුකාලීන ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහ සමෘද්ධිය ළඟා කර ගැනීම සඳහා ශ්රීය ලංකා ආර්ථිකයේ පරිවර්තනීය වෙනසක් ඇති කිරීම සඳහා පශ්චාත් අර්බුද අවස්ථාව වඩාත් හොඳින් යොදා ගැනීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

මම දැන් මේ පාර්ලිමේන්තුවට 2025 අයවැය යෝජනා ඉදිරිපත් කරනවා.

1. භාණ්ඩ හා සේවා අපනයනය පුළුල් කිරීම

ශ්රී. ලංකාවේ ගෝලීය වෙළෙඳපොළවලට අපනයනය කිරීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම මගින් ශ්රී. ලංකාවේ භාණ්ඩ හා සේවා අපනයන හැකියාව මහා පරිමාණයෙන් වැඩි කිරීමේ අරමුණින් රජය ජාතික අපනයන සංවර්ධන සැලැස්මක් (2025-2029) සකස් කරනු ඇත. නව අපනයන වෙළෙඳපොළවල් අත්පත් කර ගැනීමට, පවතින වෙළෙඳපොළවළ් පුළුල් කිරීමට හෝ මහා පරිමාණ අපනයනකරුවන්ගේ අගය දාමයන් සහ ගෝලීය අගය දාමයන් සමඟ සම්බන්ධ වීමට ක්ෂුද්රක, සුළු හා මධ්ය පරිමාණ ව්යවවසායකයන් (MSMEs) හට පහසුකම් සැලසෙනු ඇත.

උසස් තත්ත්වයේ, දැරිය හැකි මිලකට ලබා ගත හැකි අමුද්රණව්යය සඳහා ප්ර වේශ වීමේ සීමාවන් ඉවත් කිරීමේ අරමුණින්, සරල, විනිවිද පෙනෙන සහ පුරෝකථනය කළ හැකි තීරුබදු රාමුවක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ජාතික තීරු බදු ප්ර තිපත්තියක් මත පදනම්ව නව තීරු බදු නීර්ණය වේ.

විශේෂයෙන් කලාපීය විස්තීර්ණ ආර්ථික හවුල්කාරිත්වය (RCEP) සහ අනෙකුත් ගිවිසුම් හරහා ආසියාන් (ASEAN) සංවිධානයේ රටවල් සමඟ ආර්ථික සබඳතා වැඩි දියුණු කිරීමේ අරමුණින්, උපායමාර්ගික හවුල්කරුවන් සමඟ ශ්රී් ලංකාවේ නිදහස් වෙළද ගිවිසුම් (FTA) ජාලය පුළුල් කිරීම සඳහා කටයුතු කරනවා.

අපගේ භාණ්ඩ හා සේවා අපනයනය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා අපගේ රාජ්යහ තාන්ත්රි ක දූත මණ්ඩලවල කැපවූ සහ වඩාත් වෘත්තීයමය උත්සාහයන් සමඟ ආර්ථික රාජ්යේ තාන්ත්රිතකභාවය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කෙරේ.

අපගේ අපනයනකරුවන් සමඟ විදේශීය ව්යා.පාරික ජාල, වාණිජ අවස්ථා සහ වාණිජ සහයෝගීතාවය වැඩි දියුණු කළ හැකිවන ප්ර.වේශයක් සඳහා විදේශගත ශ්රීව ලාංකික ප්රනජාව යොදා ගන්නවා.

ප්රාධාන විදේශ වෙළඳාම සම්බන්ධ ආයතන (key border agencies) සහ අපනයනකරුවන් ලියාපදිංචිය ස්වයංක්රී යකරණය හා ඩිජිටල්කරණය කිරීමතුළින් ජාතික තනි වෙළද කවුළුව (TNSW) ක්රිීයාත්මක කිරීමට කටයුතු කරනු ඇත.

ආදායම් එකතු කිරීම හා වෙලඳ පහසුකම්කාර්යක්ෂම කිරීමට නව රේගු පනතක් හදුන්වා දීමට කටයුතු කරනවා.

ශ්රීත ලංකාවේ ද්විත්ව බදුකරණය වැළැක්වීමේ ගිවිසුම් (DTA) දැනට පවතින ද්විත්ව බදුගිවිසුම් 44 න් ඔබ්බට පුළුල් කරනු ලබන අතර එහි දී ඉහළ වෙළඳ හා ආයෝජන විභවයක් ඇති රටවලට ප්රනමුඛතාවය දෙනු ලබනවා.

2. ආයෝජන ප්‍රවර්ධනය සහ පහසුකම් සැපයීම

අපනයන කේන්ද්රය කරගත් ආයෝජන සහ විශේෂිත අංශයන් සඳහාවන කලාප පුළුල් කිරීම, තිරසාර භාවිතයන්, සම්පත් කළමනාකරණය සහ හරිත තාක්ෂණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන පරිසරහිතකාමී කාර්මික උද්යාමන පිහිටුවීමසඳහා රාජ්යම පෞද්ගලික හවුල්කාරීත්ව ක්ර මවේදය සහ පෞද්ගලිකව පවත්වාගෙන යනු ලබන කලාප හරහා රජය සිය සහයෝගය ලබා දෙනු ලැබේ.

නැගී එන ආයෝජන වර්ධනයන්ට ගැලපෙන පරිදි ආර්ථික පරිවර්තන පනත සංශෝධනය කෙරෙනු ඇත.

ඵලදායී ආර්ථික කටයුතු සඳහා රජය විසින් භාවිතා නොකළ රජය සතු ඉඩම් ඵලදායි ආර්ථික කටයුතු සඳහා බදු දෙනු ඇත.

ආයෝජන සඳහා පහසුකම් සැලසීමේ සහ ආරක්ෂාව සැපයීමේ අරමුණින් ආයෝජන ආරක්ෂණ පනතක් සම්මත කරනු ලැබේ.

දේපළ ලියාපදිංචි කිරීම, බදු ගෙවීමේ පහසුව, වෙළඳ පහසුකම් සැපයීම, කොන්ත්රාකත්තු බලාත්මක කිරීම, ණය ලබා ගැනීම වැනි ප්රසධාන ක්ෂේත්ර වලට අදාළව රටේ ව්යා්පාර කිරීමේ පහසුව වැඩිදියුණු කිරීමට කටයුතු කෙරේ. රාජ්යක සේවාවන් ඩිජිටල්කරණය සඳහා වන පියවර මෙම අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ දී වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ඇත.‍

සෑම පියවරක් සඳහාම නිශ්චිත කාල රාමු සැකසීම සහිතව, අවශ්ය වන සියලු අනුමැතීන් ඒකාබද්ධව ලබා ගත හැකිවන පරිද්දෙන් ‘එක්ස්ථානයකින් සියලු සේවා’(one stop shop) යන සංකල්පය ඵලදායී ලෙස ක්රිපයාත්මක කිරීම සඳහා නීති සම්පාදනයකරනු ලැබේ.

ඉපැයීම් සහ ලාභාංශ නැවත මෙරටට ගෙන්වා ගැනීම නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා සුදුසු ආරක්ෂණ ක්ර මවේදයක් ස්ථාපිත කිරීමෙන් දේශීය සමාගම් හට විදේශයන්හි ආයෝජනය කිරීමට ඇති බාධක සමාලෝචනය කර ඒවා ක්රේම ක්රවමයෙන් අඩු කිරීමට කටයුතු කරනවා.

රාජ්යට පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වය(PPP) සම්බන්ධව නව පනතක් ඉදිරිපත් කිරීමට කටයුතු කරනවා.

ඉඩම් හිමිකම් සංවර්ධනයට සහ ඉඩම්වල වාණිජමය භාවිතය වැඩි කිරීම සඳහා බිම්සවිය වැඩසටහන කඩිනම් කරනවා.

දැනටමත් කෙටුම්පත් අදියරවල පවතින බංකොලොත්භාවය පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පතේ කටයුතු කඩිනම් කරනවා.

ශ්රීත ලංකාවේ ඛනිජ සම්පත් සහ සමුද්රය ආර්ථිකයේ ආයෝජන, කාර්මික සංවර්ධනය සහ අපනයන ක්ෂේත්රීයන්හි ශ්රීත ලංකාවේ ප්රබයෝජනයට නොගත් විභවයන් ප්රාශස්ත ලෙස භාවිතා කිරීම සඳහා රජය සෘජු විදේශ ආයෝජන අපේක්ෂා කරනවා.

අපනයනකරුවන්ට තත්ත්ව පරීක්ෂණ සහ සහතිකකරණය ලබා ගැනීම සඳහා අවශ්යභ තාක්ෂණික සහ මූල්ය් සහාය රජය විසින් ලබා දෙනවා.

පරීක්ෂණ සහ ක්රලමාංකන රසායනාගාර, යොමු කිරීමේ මධ්ය ස්ථාන, පිළිකා කාරක පර්යේෂණ සඳහා යොමු කිරීමේ මධ්යමස්ථානය, විශ්ව විද්යාමල සහ කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය ඇතුළු අනෙකුත් තක්සේරු ආයතන සේවාදායකයින් සඳහා කාර්යක්ෂම සේවා සැපයීම සඳහා සංවර්ධනය කරනවා. රට තුළ ජාතික තත්ත්ව කළමනාකරණ පද්ධතියේ අපේක්ෂිත ප්ර්තිඵල සපුරාලීමට, 2025 වසර සඳහා රුපියල් මිලියන 750 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

3. ශ්රී, ලංකාවේ උපායමාර්ගික පිහිටීම උපයෝගී කර ගැනීම ශ්‍රී ලංකාවට වෙළඳාම,භාණ්ඩ සේවා සැපයුම්, මූල්යි සේවා සහ ඩිජිටල් ආර්ථිකය සඳහා කේන්ද්රමස්ථානයක් වීමට හැකියාව තිබෙනවා.

මෙම අයවැය තුළින් මෙකී විභවයන් සපුරාලීම සඳහා මූලික පියවර සපයනවා.

රටේ උපායමාර්ගික භූගෝලීය පිහිටීම උපයෝගී කර ගනිමින් ශ්රීප ලංකාවේ ආර්ථික සංවර්ධනයේ ප්රිමුඛතම බලවේගයක් ලෙස කටයුතු කිරීමට භාණ්ඩ සේවා පහසුකම් සැලසීමේ අංශය සැලකිය යුතු විභවයක් දරනවා. වර්තමානයේ, මෙම භාණ්ඩ සේවා පහසුකම් සැලසීමේ අංශයෙන් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් ආසන්න වශයෙන් සියයට 2.5 ක්සහ අපනයන සඳහා සියයට 7 ක දායකත්වයක් ලබා දෙන අතර ඇස්තමේන්තුගත පුද්ගලයින් 40,000සිට50,000 කට සෘජු, පූර්ණ කාලීන රැකියා සපයයි.

නැගෙනහිර සහ බටහිර බහාලුම් පර්යන්ත ව්යානපෘති අවසන් වූ පසු කොළඹ වරායේ සැලකිය යුතු ධාරිතාවක් වර්ධනය වනු ඇත. ඊට අමතරව, යෝජිත කොළඹ බටහිරපර්යන්තය සහ කොළඹ උතුරු වරාය ශ්රීය ලංකාවේ වරායවල ක්රිියාකාරිත්වය වේගවත් කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරනවා. මාසයක් ඇතුලත, එම ව්යාරපෘති සඳහා අභිලාෂයන් ප්රඅකාශකිරීම් (EOI)කැඳවීමට අප කටයුතු කරනවා.

බහාලුම් පරිමාවන් සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති බැවින් කොළඹ වරාය දැනට දැඩි තදබදයකට මුහුණ දීම නිසා, යටිතල පහසුකම් සහ පද්ධති සහ ක්රිියා පටිපාටිවල තීරණාත්මක සංවර්ධනයක් අවශ්යා වී තිබෙනවා. එබැවින්, කෙරවලපිටිය රේගු පරීක්ෂණ අංගනයේ සහ බ්ලූමැන්ඩල් භාණ්ඩ සේවාසැපයුම් උද්යාිනයේ මූලික සූදානම් කිරීමේ කටයුතු සඳහා සහාය වීම පිණිස 2025 අයවැයෙන් රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

කොළඹ වරාය තුළ සහ ඒ අවට බහාලුම් රථවාහන තදබදය ලිහිල් කිරීම සහ අගය එකතු කිරීම තුළින් විදේශ ඉපැයීම් වැඩි කිරීම සඳහා දිගුකාලීන පියවරක් ලෙස, දුම්රිය පාදක ඒකාබද්ධ බහුමාධ්යි භාණ්ඩ හා සැපයුම් මධ්යගස්ථානයක් (IMCLC) ලෙස වේයන්ගොඩ අභ්යරන්තර බහාලුම් අංගනයක් (ICD) ස්ථාපිත කිරීමට යෝජනා කරනවා. ඒ සඳහා ආයතනික යාන්ත්ර ණයක් හඳුනා ගැනීම, ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම සහ අනෙකුත් මූලික සූදානම් කිරීමේ කටයුතු සඳහා සහාය වීම සඳහා රුපියල්මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.

ජාතික තනි කවුළු පද්ධතිය, ට්රගක් රථ පැවරීමේ පද්ධතිය (Truck Appointment System), විද්යු ත් බහාලුම් නිරීක්ෂණ(Tracking System) සහ “වරාය ප්ර ජාව” තොරතුරු හුවමාරු පද්ධතිය (Port Community System) සංවර්ධනයට සහය වීම සදහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.

භාණ්ඩ ප්ර වාහනය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා යටිතල පහසුකම් නවීකරණය කිරීම සහ අති නවීන තාක්ෂණය ඇතුළත් කිරීම ඉතා වැදගත්. යල් පැන ගිය පරිලෝකන (scanning) පද්ධති සමස්ත සැපයුම් දාමයේ ප්රරමාදයන්ට හේතුවක්. එබැවින්, කොළඹ වරාය සහ බණ්ඩාරනායක ජාත්යමන්තර ගුවන්තොටුපළ සඳහා උසස් පරිලෝකන පද්ධතිවල මූලික සංවර්ධනය සහ ස්ථාපිත කිරීමට සහාය වීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

4. ඩිජිටල් ආර්ථික දියුණුව

ශ්රී. ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථිකයේ සංවර්ධනය වේගවත් කිරීම අපගේ ආර්ථික සංවර්ධන උපාය මාර්ගයේ වැදගත්ම අංගයක්. කාර්මික හා සේවා අංශ තුළ ඵලදායිතාව වැඩි දියුණු කිරීම, ආර්ථික අවස්ථා ප්රංවර්ධනය කිරීම, රාජ්යව සේවා සැපයීම වැඩිදියුණු කිරීම සහ පාලනයේ සහ රාජ්යක මූල්යයයේ විනිවිදභාවය වැඩි දියුණු කිරීම තුළින්, ඩිජිටල් පරිවර්තනය, ආර්ථික වර්ධනය ඉහළ නංවනු ඇත‍.

සියලුම පුරවැසියන් සඳහා ශ්රී් ලංකා අනන්යැ ඩිජිටල් හඳුනාගැනීම (SL-UDI) ස්ථාපිත කිරීම ප්රලමුඛතාවයකි. SL-UDI යනු ඩිජිටල් ආර්ථිකයක සංවර්ධනය සඳහා අත්යනවශ්යර මූලික ඩිජිටල් පොදු යටිතල පහසුකම් (DPI) වේ. මෙම ක්රිආයාවලිය සඳහාවන පියවර දැනටමත් ආරම්භ කර ඇති අතර මෙම ක්රිමයාවලිය කඩිනම් කෙරෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරනවා.

ඩිජිටල් සේවා සහ පද්ධතිවල ආරක්ෂාව සහ අඛණ්ඩතාව පිළිබඳ මහජන සහ ආයතනික විශ්වාසය ඩිජිටල් පරිවර්තනයේ සාර්ථකත්වය සහ තිරසාරභාවය සඳහා ඉතා වැදගත්. නව නීති සම්පාදනය කිරීම සහ පවතින නීති ශක්තිමත් කිරීම හරහා ශ්රීස ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය පාලනය කර ආරක්ෂා කරනු ලබනවා. අදාළ ආයතනික රාමුව ශක්තිමත් කිරීම කෙරෙහි ද අපි අවධානය යොමු කරනවා. ඩිජිටල් ආර්ථිකය තවදුරටත් වේගවත් කිරීම සහ ඩිජිටල් පද්ධතියේ අනෙකුත් විෂය අනුබද්ධ ආයතන මෙන්ම ඉහළ මට්ටමේ ඩිජිටල් ආර්ථික අධිකාරියක් බලගැන්වීම සඳහා අපි නව නීති සම්පාදනය කරනවා. සයිබර් ආරක්ෂාව, දත්ත රහස්යයතාව සහ දත්ත ආරක්ෂණයට අදාළ නීති සහ ආයතන ද අප ශක්තිමත් කරනවා.

ඩිජිටල් ගෙවීම් යටිතල පහසුකම් ශ්රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථික රාමුවේ තවත් මූලික අංගයක්. රජය, ව්යා පාර සහ පුරවැසියන් අතර ගලා යන ඩිජිටල් ගෙවීම් වේගවත් කිරීමට අපි කටයුතු කරනවා. මෑතකදී දියත් කරන ලද GovPay පද්ධතිය මීට උදාහරණයක්. මුදල් නෝට්ටු පදනම් කරගත් ආර්ථිකයෙන් ක්රනමයෙන් ඉවත් වීම අවශ්යජ වෙනවා. එය පැහැදිලි සන්නිවේදනයක් සහිතව, ප්රදවේශමෙන් අදියර කිහිපයකින් යුක්තව ක්රිනයාත්මක වනු ඇත.

ඩිජිටල් ආර්ථිකයේ සියලුම අංශ හරහා පුද්ගලික ප්රා ග්ධනය සහ හවුල්කාරිත්වයන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම වෙනුවෙන් රජය හිතකර ආයෝජන පරිසරයක් සඳහා පහසුකම් සපයනු ඇත. මෙමගින් කෘතිම බුද්ධිය, රොබෝ විද්යාිව, මූල්යල තාක්ෂ්ණය සහ අනෙකුත් නැගී එන තාක්ෂණයන්හි නවෝත්පාදනයන් සඳහා ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උපකාර කරයි.

ඉදිරි වසර පහ තුළ ශ්රීජ ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 15 ඉක්මවන මට්ටමකට හෝ ජාතික ආර්ථිකයෙන් සියයට 12 කට වඩා වැඩි මට්ටමකට වර්ධනය කිරීම අපගේ අරමුණයි. මෙම අභිලාෂය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේදී රජය පරිගණක හා තොරතුරු තාක්ෂණ කර්මාන්තයේ වාර්ෂික අපනයන ආදායම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 5 දක්වා වැඩි කිරීමට පහසුකම් සැලසීම ඉලක්කකරනවා.

ඒ අනුව, විස්තර කර ඇති මුලපිරීම් හරහා ඩිජිටල් ආර්ථික සංවර්ධනය වේගවත් කිරීම වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 3,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

5. සංචාරක අංශය

සංචාරක පැමිණීම් සංඛ්යායව කෙරෙහි පමණක් අවධානය යොමු කිරීම වෙනුවට සංචාරක ව්යාරපාරයෙන් ජනනය වන වටිනාකම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහතික කිරීම අවශ්යි වෙනවා.

මේ සඳහා, අවශ්යය යටිතල පහසුකම් සහිතව එම ගමනාන්තයන්ට අනන්යම වූ සංස්කෘතික වටිනාකම් පිළිබිඹු කිරීම සඳහා එම ගමනාන්ත දේශීය සන්නාමකරණයක් සමඟ එක් එක් ගමනාන්තයෙන් වටිනාකම් උත්පාදනය ප්රමශස්ත කිරීම සඳහා දේශීය ගමනාන්ත සංවර්ධනය කිරීමට පියවර ගනු ලබනවා. හඳුනා ගැනීමෙන් පසුව, අවශ්යන තීරණාත්මක යටිතල පහසුකම් සංවර්ධන ක්රි යාකාරකම් 2025-2026 වසර 2ක කාලය තුළ ප්රතමුඛතා පදනමක් මත සිදු කරනු ඇත.

මෙම යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා සංවර්ධිත ගමනාන්ත සඳහා ඒකාබද්ධ නගර නාමකරණ සහ ප්රෙවර්ධන ව්යාංපාරයකින් සහාය වනු ඇත. මේ සඳහා 2025 වසර සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

සංචාරක ක්ෂේත්ර0යේ, සන්නිවේදනය සහ අනෙකුත් කුසලතා පිළිබඳ තරුණ තරුණියන් පුහුණු කිරීම සඳහා රජය පහසුකම් සපයනු ඇත.

සංචාරකයින්ගේ සංචරණ ධාරිතාව පුළුල් කිරීම සඳහා නව සංචාරක ගමනාන්ත සංවර්ධනය කිරීම සහ ප්ර වර්ධනය කිරීම රජයේ ප්රමමුඛ කාර්යයක් වනු ඇත.

ඊට සමගාමීව, අධික තදබදය පිළිබඳ ගැටළු විසඳීමට සහ ක්ෂේත්ර්යේ ධාරිතාව වැඩිදියුණු කිරීමට ඩිජිටල් ටිකට්පත් ක්රකමයක් හඳුන්වා දෙනු ලැබේ.

ජපන් ආයෝජනවල සහාය ඇතිව බණ්ඩාරනායක ජාත්යකන්තර ගුවන්තොටුපළ දෙවන පර්යන්තය පුළුල් කරනු ලැබේ.

සංචාරක ආකර්ෂණීයත්වයක් ඇති ස්ථාන පිළිබඳ තොරතුරු සැපයීම, ආරක්ෂක අනතුරු ඇඟවීම් ලබා ගැනීම, සංචාරක අත්දැකීම් පිළිබඳ ප්රුතිචාර සහ නීතිය ක්රි යාත්මක කරන ආයතන වලට ලැබෙන පැමිණිලි අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා සංචාරක පොලීසිය, රාජ්යර ආයතන සහ සිවිල් සංවිධාන සම්බන්ධ කරන තාක්ෂණ පාදක විසඳුම් සංයෝජනයක් හරහා සංචාරක ආරක්ෂාව සහ පහසුකම් සැපයීම රජය විසින් සිදු කරනු ඇත.

6. ආර්ථික සංවර්ධනයේ කොඳු නාරටිය ලෙස සුළු හා මධ්යහ පරිමාණ ව්යා පාර

සුළු හා මධ්යථ පරිමාණ ව්යරවසායන් සහ ව්ය වසායකත්වය සංවර්ධනය කිරීම රජයේ ප්රමධාන අරමුණක් වේ. මූල්යල සඳහා ප්රාවේශයදිගු කලක් තිස්සේ සුළු හා මධ්යඇ පරිමාණ ව්යැවසායකයින් සහ ග්රා මීය ව්යේවසායකයින් මුහුණ දෙන විශාලතම අභියෝගයන්ගෙන් එකකි. මේ රටේ මූල්ය සංස්කෘතිය ඇපකර මත පදනම් වූ ණය දීම වන අතර එමඟින් විශාල කොටසකට මුල්ය් සඳහා වන ප්රතවේශය ඇහිරී තිබෙනවා. බැංකු තම තැන්පත්කරුවන්ගේ අවශ්යේතා ආරක්ෂා කළ යුතු අතර ඔවුන්ගේ ණය දීමේ පිළිවෙත්වල තාර්කික බව සහතික කළ යුතු අතර, සුළු හා මධ්යය පරිමාණ ව්යේවසායකයින් සහ නව ව්යතවසායකයින් සඳහා ද විසඳුමක් තිබිය යුතුයි.

මේ සඳහා රජය සංවර්ධන බැංකුවක් පිහිටුවීමට කටයුතු කරමින් සිටිනවා. පළමු පියවර ලෙස,නව පරිපාලන ව්යුීහයක් හරහා සංවර්ධන බැංකුවක ක්රිවයාකාරිත්වය දැනට පවතින රාජ්යඅ බැංකු යාන්ත්රවණය හරහා ස්ථාපිත කරනවා. ජාතික ණය ඇපකර ආයතනය (NCGI) හරහා ලබා ගත හැකි ණය ඇපකර පහසුකම් තුලින් රජය මෙම කාර්යයට සහාය වනවා.

7. නවෝත්පාදනය සහ ව්යසවසායකත්වය පෝෂණය කිරීම

පර්යේෂණ ආයතන, විශ්වවිද්යාිල, රාජ්ය ආයතන සහ පෞද්ගලික අංශය සහ ජාතික බුද්ධිමය දේපළ සංවිධානය (NIPO) ඇතුළු විවිධ පාර්ශ්වකරුවන් සමඟ සහයෝගයෙන් සහ උපදේශනයෙන්, පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන ව්යාපපෘති කර්මාන්ත අවශ්යේතා සමඟ පෙළගස්වනු ලබනවා.පහත සඳහන් ක්ෂේත්රෂ සඳහා පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන මුලපිරීම් ප්ර‍මුඛතාවය වනු ඇත

• තෝරාගත් පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන මුලපිරීම් සඳහා සම-මූල්යාකරණය සැපයීම.

• ගෝලීය වශයෙන් සමාන ක්ෂේත්රනවල නියැලී සිටින ශ්රීූ ලාංකිකයන් සමඟ රාජ්ය් පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන ආයතන සහ අදාළ විශ්වවිද්යාැල අතර සම්බන්ධතා සම්බන්ධීකරණය කිරීම.

• මැඩ්රිඩ් ප්රොනටෝකෝලය වෙත ඇතුල් වීමහරහා අපනයනකරුවන්ට ගෝලීය වශයෙන් වෙළෙඳ නාම ආරක්ෂාව ලබා ගැනීමට පහසුකම් සැලසීම.

2020 වසරේ දී පේටන්ට් බලපත්රට ලියාපදිංචි කිරීම් 272 ක් සිදු වූ බවත් ඉන් පේටන්ට් බලපත්රත 223 ක් අනේවාසික ලියාපදිංචි කිරීම් බවත් 2019 වසරේ දී පේටන්ට් බලපත්ර අයදුම්පත් ඉදිරිපත් කිරීම අනුව 61 වන රට ලෙස ශ්රේ ණිගත වී ඇති බවත් වාර්තා වේ.

වාණිජකරණය තුලින් ආර්ථිකයේ යහපත සඳහා යොදා නොගත් සහ ආයෝජන අවස්ථා නෙළා නොගත් පර්යේෂණ සොයාගැනීම් ගණනාවක් ඇති බව අප නිරීක්ෂණය කරනවා. එබැවින්, පර්යේෂණ ආයතන මෙහෙයවීම සහ වාණිජකරණයට විභවයන් සහිත පර්යේෂණ, ප්රණධාන ධාරාවට ගෙන ඒම සඳහා ශක්තිමත් ප්රකමුඛ මධ්ය ගත ආයතනික යාන්ත්රාණයක් අවශ්යන වනවා. මේ සඳහා, පර්යේෂණ සොයාගැනීම් වාණිජකරණය කිරීමට නවෝත්පාදන නව නිපැයුම් අරමුදලක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

8. රාජ්යහ වියදම් කළමනාකරණය

රාජ්ය වියදම් විධිමත් කිරීමට රජය අඛණ්ඩව උත්සාහ දරනවා. මහජන නියෝජිතයින්ට ලබා දෙන දීමනා සහ ප්රයතිලාභ පිළිබඳ සමස්ත පද්ධතිය සමාලෝචනය කරනවා.

වියදම් කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන නායකත්වය පැත්තෙන් ආදර්ශයක් දීම සඳහා ඇමති මණ්ඩලය අමාත්යාවරුන් 21 දෙනෙකුට සීමා කළා.රාජ්යද වියදම් අඩු කරමින් අමාත්ය වරුන්ගේ සහ නියෝජ්යශ අමාත්යනවරුන්ගේ වියදම් තාර්කීකරණය කර තිබෙනවා.

ජනාධිපතිවරයා, අගමැතිවරිය, මැති ඇමැතිවරු වෙනුවෙන් වෙන් කරන ලද මන්දිර වැනි පොදු සම්පත් ඵලදායී ලෙස මහජන භාවිතයට යොමු කර තිබෙනවා. එවැනි දේපල ආර්ථික වශයෙන් ශක්යයතාවයක් ඇති ව්යාකපෘති සඳහා සහ මහජන අවශ්යලතා සඳහා උපරිම ලෙස භාවිතා වේ. නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීමට කමිටුවක් පත් කරනු ලබනවා.

අධික ධාවන සහ නඩත්තු වියදම් දැරීමට සිදු වන සියලුම සුඛෝපභෝගී වාහන වෙන්දේසි කරනු ලබනවා.

• වාහන සඳහා රජයේ වියදම් අවම කිරීම

රජයේ නිලධාරීන්ට නිල වාහන ලෙස පවරන ලද වාහන ඉහළ ඉන්ධන පරිභෝජනයක් ඇති සැලකිය යුතු වටිනාකමකින් යුක්ත වාහන වනවා. මෙම වාහන සඳහා අධික නඩත්තු පිරිවැයක් දැරීමට වෙනවා. එබැවින් තෝරාගත් නිලධාරීන්ට සුදුසු මූල්යද ප්ර තිපාදන ලබාදීම හරහා වාහන සඳහා වන අධික වියදම් අවම කිරීමට රජය තීරණය කර තිබෙනවා.

• රාජ්යධ ආයතන විධිමත් හා කාර්යක්ෂම කිරීම

වසර ගණනාවක් පුරා ශ්රීන ලංකේය රාජ්යම යාන්ත්ර ණය, පහසුවෙන් පාලනය කළ නොහැකි ව්යුගහයක් දක්වා ක්රරමයෙන් විශාල වී තිබෙනවා. සුදුසු අධ්යකයනයකින් හෝ පදනමකින් තොරව රජයේ ආයතන ගණනාවක් ස්ථාපිත කර තිබෙනවා. රාජ්යී සම්පත් නාස්තියක් මෙන්ම, එමගින් රාජ්යණ සේවාවන් ඵලදායී ලෙස සැපයීමට ද විශාල ලෙස බාධාවන් ඇති වී තිබෙනවා.

මෙහි ප්ර්තිඵලයක් ලෙස ‍එකම කාර්යය දෙවාරයක් සිදු කිරීම, නාස්තිය සහ රාජ්ය සේවාවන් ඵලදායී ලෙස සැපයීමට බාධා වීම සිදුව තිබෙනවා. මෙම තත්ත්වය මඟහරවා ගැනීම සඳහා රාජ්යය ආයතන රැසක කාර්යයන් සහ ඒවායෙහි ඵලදායීතාවය සමාලෝචනය කිරීමට කමිටුවක් අග්රාරමාත්යස ලේකම්තුමාගේ මූලිකත්වයෙන් යුක්තව දැනටමත් පිහිටුවා තිබෙනවා.

එහිදී කුමන ආයතන අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යා යුතුද, වෙනත් ආයතන සමඟ ඒකාබද්ධ කළ යුතුද, වසා දැමිය යුතුද, අරමුණ වෙනස් කළ යුතු ආයතන තිබේද, ආයතනයේ අරමුණට අනුකූල වන ලෙස ප්රිතිසංවිධානය කළ යුතු ආයතන මොනවාද ආදිය ඒ අනුව යළි තීරණය කරන්නට පුළුවන්. මෙමගින්, රාජ්යර සේවාවන් සැපයීමේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම හරහා රාජ්යන මුදල් නාස්තිය වලක්වාගැනීම සම්බන්ධයෙන් ද සැලකිය යුතු ප්රමතිලාභ අත්කර ගැනීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

• රජය සතු ව්යැවසායන්හි ආයතනික පාලනය

රජය සතු ව්ය වසායන් හේතුවෙන් පැන නගින අනාගත මූල්යත අවදානම අවම කිරීම හා කාර්යක්ෂම කිරීම සඳහා මූලික අවශ්යනතාවයක් වන්නේ රජය සතු ව්යමවසායන්හි ආයතනික පාලනය වැඩිදියුණු කිරීමයි. මේ සඳහා, පාලනය, මූල්ය විනය සහ මෙහෙයුම් කාර්යනක්ෂ්මතාවය වැඩිදියුණු කිරීමේ අරමුණින්, තෝරාගත් රාජ්යූ ව්ය වසායන් පරිපාලිතයන් (subsidiaries) ලෙස පවත්වා ගනු ලබන රාජ්යම හිමිකාරිත්වය හා පාලනය ඇති පරිපාලක සමාගමක් (Holding Company) පිහිටුවනු ලැබේ.

9.කාන්තා ආර්ථික සහභාගීත්වයට සහාය වීම

කාන්තා කටයුතු සඳහා රේඛිය අමාත්යාං ශය මෙන්ම පළාත් සභා මට්ටමින් වැඩසටහන් ක්රිතයාත්මක වේ. ඒ තුළ විශේෂයෙන් ගැබිනි මාතාවන් සඳහා පෝෂ්යනදායී ආහාර ලබා දීම සඳහා මාසික ආධාරයක් ලබා දෙන අතර, ඒ සඳහා රුපියල් මිලියන 7,500 ක් වෙන් කර ඇත. එසේම මව්වරුන් හා දරුවන්ගේ පෝෂණය සඳහා ත්රිඒපෝෂ වැඩසටහන වෙනුවෙන් රුපියල්මිලියන 5,000 ක් වෙන් කර තිබෙනවා.

ළමා හා කාන්තා හිංසනය වැළැක්වීම, කාන්තා සවිබල ගැන්වීම සහ කාන්තාවන් සුරැකීම යන වැඩසටහන් සඳහා රුපියල් මිලියන 120 ක් ද වෙන් කර තිබෙනවා. කාන්තාවන් ඉලක්ක කර ගත් වැඩසටහන් ක්රිසයාත්මක කිරීම සඳහා දිවයින පුරා ව්යා ප්තව ඇති කාර්යාල ජාලය පවත්වා ගැනීම වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 720 ක වියදමක් දරනු ලැබේ.

10.නිරෝගී සමාජයක් කරා

i.සෞඛ්යි පද්ධතිය ඩිජිටල්කරණය

කලාපයේ අනෙකුත් රටවලට සාපේක්ෂව ශ්රීට ලංකාවේ සෞඛ්ය පද්ධතිය තුළ ඩිජිටල්කරණය අවම මට්ටමකයි තිබෙන්නේ. ඒ අනුව, 2025 වසරේ සිට සෞඛ්යඩ සේවා සැපයීම ඩිජිටල්කරණය වීම වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා නව මුලපිරීම් හා මැදිහත්වීම් සිදු කරනවා. ජාතික ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ (NMRA) සහ ශ්රීප ලංකා රාජ්යී ඖෂධ නීතිගත සංස්ථාවේ (SPC) කාර්යයන් ඩිජිටල්කරණය කිරීම සහ “සුවස්ථා” පද්ධතිය වැඩිදියුණු කිරීම සහ පුළුල් කිරීම මෙයට ඇතුළත් වෙනවා.

ii.ග්රාාමීය මට්ටමේ ප්රාුථමික සෞඛ්යි සේවා වැඩිදියුණු කිරීම

බෝ නොවන රෝග පාලනය සහ වැළැක්වීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ප්රාෞථමික වෛද්යව ප්ර තිකාර ඒකක (PMCUs) 1,000 කට අධික ප්රදමාණයක සහ ප්රාඇදේශීය රෝහල්වල සේවා සැපයීම වැඩිදියුණු කිරීමට පියවර ගනු ලබනවා. තවද, විශේෂයෙන් වයස්ගත ජනගහනය ඉලක්ක කර ගනිමින් සෑම දිස්ත්රිාක්කයකම තෝරාගත් ප්රාිථමික වෛද්යහ ප්රාතිකාර ඒකක වලින් සහන සහ වයෝවෘද්ධ සත්කාර සේවා පවත්වනවා. පවතින මානව සම්පත් ප්ර තිසංවිධානය කිරීම හරහා අවශ්යත මානව සම්පත් ලබා දීමට කටයුතු කරනවා.

iii.වතු ආශ්රිනත සෞඛ්යශ තත්ත්වය

ප්රාවදේශීය වැවිලි සමාගම් සමඟ රාජ්යU පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වයන්ට (PPP) එළඹීම හරහා වතු ආශ්රි ත සෞඛ්යි සේවා ශක්තිමත් කිරීමේ ක්රිෞයාවලිය කඩිනම් කිරීමට පියවර ගන්නවා. වතුවල ඇති රෝහල්වලට අවශ්යය මානව සම්පත්, අවශ්ය් උපකරණ සහ ඖෂධ රජයෙන් ලබා දෙනවා.

iv.වසංගත සූදානම

ඉදිරි වසර තුන තුළ සංවර්ධන පාර්ශවකරුවන්ගේ සහාය ඇතිව වසංගත වැළැක්වීම, සූදානම සහ වසංගත සඳහා සුදුසු පියවර ක්රිමයාත්මක කිරීම සඳහා ඇති ජාතික ධාරිතාව වැඩිදියුණු කරනවා.මීට අමතරව, ඉදිරියේ දී ඇති විය හැකි සෞඛ්යා උවදුරු කල් ඇතිව සූක්ෂමව නිරීක්ෂතණය කිරීම සහ පූර්ව අනතුරු ඇඟවීමේ හැකියාව ශක්තිමත් කරනවා.

සෞඛ්ය් සම්පන්න ජනගහනයක් මානව ප්රාුග්ධන සංවර්ධනය සඳහා තීරණාත්මක වන අතර, එය ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීමට, අධ්යා පනික ප්රරතිඵල වර්ධනයට, ශ්රමම බලකායේ සහභාගීත්වය ඉහළ නැංවීමට, නවෝත්පාදන සහ කුසලතා සංවර්ධනය සඳහා සෘජුවම දායක වෙනවා. එය සමාජ ස්ථාවරත්වය ප්රංවර්ධනය කිරීම, ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ආර්ථික වර්ධනය සහ ස්ථාවරත්වය ප්ර්වර්ධනය කරනවා. ඒ අනුව, 2025 වසර සඳහා රජයේ සෞඛ්ය අයවැය ප්රසතිපාදනය රුපියල්මිලියන 604,000 දක්වා සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි කර තිබෙනවා.

ඖෂධ සැපයුම සහ වෛද්යය සැපයුම සහතික කිරීම සඳහා2025 අයවැයෙන් රුපියල් මිලියන 185,000ක් වෙන් කර තිබෙනවා. ගුණාත්මක ඖෂධ සහ වෛද්ය සැපයුම් කිසිදු බාධාවකින් තොරව ප්ර5සම්පාදනය හා බෙදා හැරීම සහතික කිරීමටත්, ප්රකසම්පාදන ක්රි යාවලීන් ප්රවශස්ත කරන අතරම නාස්තිය අවම කිරීමටත්, අරමුදල් සම්පූර්ණයෙන් භාවිතා කිරීමටත් රජය සෞඛ්යම අමාත්‍යාංශය හරහා අවශ්ය, ක්රි්යාමාර්ග ගනු ලබනවා.

v.ඔටිසම් ඇතුළු ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත දරුවන් සඳහා සෞඛ්යබ ප්රසතිකාර ලබාදීම

ශ්රී. ලංකාව තුළ පසුගිය දශකය තුළ ඔටිසම් ඇතුළු ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත දරුවන්ගේ සංඛ්යාාව ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.

මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා ශ්රී. ලංකාවේ දිස්ත්රිංක්ක 25 පුරාම ඔටිසම් ඇතුළු ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත දරුවන් සඳහා අවශ්යී සෞඛ්යව, අධ්යාතපන සහ අනෙකුත් සේවා පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වසර 5 ක ජාතික වැඩසටහනක් ක්රිකයාත්මක කිරීමට යෝජිතයි. මූලික පියවරක් ලෙස, ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත ළමුන් සඳහා ජාත්යින්තර ප්රිමිතීන් සහිත ප්රයතිකාර මධ්යෞස්ථානයක් රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලෙහි පිහිටුවීම සඳහා 2025 වසර සඳහා රුපියල්මිලියන 200 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

තවද, ඉදිරි වසර පහ තුළ අවශ්යැ මානව සම්පත් සහිතව සෑම දිස්ත්රිෙක්කයකම මෙවැනි ප්ර්තිකාර මධ්යටස්ථාන පිහිටුවීමට අපේක්ෂා කරනවා.

vi.ඔටිසම් ඇතුළු ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත දරුවන් සඳහා සියල්ල අන්තර්ගත මුල් ළමාවිය සංවර්ධන මධ්යාස්ථානයක්

ඔටිසම් තත්වයේ පසුවන ළමුන් සඳහා පෙර පාසල් සහ දිවා සුරැකුම් පහසුකම් සීමිතයි. මෙයට ප්රසධාන වශයෙන් හේතු වී ඇත්තේ ඔටිසම් ඇතුළු ස්නායු සංවර්ධන ආබාධ සහිත ළමුන් සඳහා ලබාදිය යුතු සියල්ල අන්තර්ගත අධ්යාතපනය සහ මුල් ළමාවිය සංවර්ධනය පිළිබඳ පෙර පාසල් ගුරුවරුන් සහ භාරකරුවන්ට ඊට අවශ්යය හැකියාව හා අවබෝධය නොමැතිකමයි. ඒ අනුව, ආදර්ශ දිවා සුරැකුම් මධ්ය්ස්ථානයක් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා රුපියල්මිලියන 250 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

11.සැමට අධ්යා්පන අවස්ථාවන්

රට තුළ පැවති ආර්ථික අභියෝගයන් හේතුවෙන් 2019 සිට පාසල් යටිතල පහසුකම් ප්රතතිසංස්කරණය කිරීමක් සිදු වුනේ නැහැ. එබැවින් පාසල් යටිතල පහසුකම් ඉහළ නැංවීම සඳහා 2025 අයවැය තුළින් රුපියල් මිලියන 10,000 කට වඩා දැනටමත් වෙන් කොට තිබෙනවා.

එමෙන්ම විශ්ව විද්යාළල පද්ධතිය තුල ගුණාත්මකභාවය වර්ධනය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 135,000 ක් මේ වන විටත් වෙන්කර තිබෙනවා.

• පෙර පාසල් ළමුන්ගේ පෝෂණය

පෙරපාසල් උදෑසන ආහාරවේල සැපයීමේ වැඩසටහන යටතේ එක් ආහාර වේලකට කරනු ලබන ගෙවීම රුපියල් 60 සිට රුපියල් 100 දක්වා වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මේ සඳහා 2025 අයවැය ඇස්තමේන්තු තුළින් රුපියල් මිලියන 1,000 ක් දැනටමත් වෙන්කර තිබෙනවා. තෝරාගත් මුල් ළමාවිය අධ්යාලපන මධ්ය ස්ථාන සංවර්ධනය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 80 ක් වෙන් කර තිබෙනවා.

තවද, පෙර පාසල් ගුරුවරුන් මානව සම්පත් සංවර්ධනයේ ප්ර ධාන පාර්ශවයක් ලෙස හඳුනා ගනිමින්, පෙර පාසල් අධ්යා පනයේ ගුණාත්මකභාවය ඉහල නැංවීමට සහ ඔවුන්ගේ සේවය ඇගයීම සඳහා ඔවුන්ට දැනට ලබාදෙන දීමනාව මේ වසරේ ජූනි මාසයේ සිට තවත් රුපියල් 1,000 කින් වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 100 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• පාසල් අධ්යා පනය නව්යකකරණය කිරීම

පදිංචි ස්ථානයේ සිට කිලෝමීටර් 3 ක අරයකින් යුත් ප්රපදේශය තුළ ප්රා ථමික පාසලක් සංවර්ධනය කිරීම රජයේ ප්රයතිපත්තිය වෙනවා. මේ වන විට, දීපව්යාුප්තව රජයේ පාසල් 10,126 ක් තිබෙනවා. ඉන් 3,946 ක් පමණ ප්රාිථමික පාසල් වන අතර මෙම පාසල්වලට දළ වශයෙන් ළමුන් 634,094 ක් ඇතුළත් වී තිබෙනවා.

මේවායින් 100 ට අඩු සිසුන් සිටින පාසල් 3,000 කට වැඩි ප්රවමාණයක් ඇති අතර ඉන් පාසල් 1,471ක සිටින්නේ සිසුන් 50ට අඩු සංඛ්යානවකි. මෙම පාසල් බොහොමයක් ග්රාණමීය හා දුෂ්කර ප්රීදේශවල පිහිටා ඇත. මෙමගින් පාසල් අතර විශාල විෂමතාවයක් ඇති වී තිබෙනවා. මෙම විෂමතාවය නිසා බහුතර සිසුන් සංඛ්යා0වකට අසාධාරණයක් සිදු වෙනවා. මේ නිසා, පවතින පාසල් පද්ධතිය සමාලෝචනය කොට, යලි ස්ථානගත කිරීමට අවශ්යව ජාතික සැලැස්ම සකස් කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• ශිෂ්යායධාර

i. 5 ශ්රේරණිය ශිෂ්යැත්ව විභාගයේ සුදුසුකම්ලත් අඩු ආදායම්ලාභී පවුල්වල සිසුන්ගේ ශිෂ්යාෂධාර මුදල රුපියල් 750 සිට රුපියල් 1,500දක්වා වැඩි කරනවා. මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 1,000 ක මුදලක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

ii. ක්රීරඩා පාසල්වල සිසුන්ට ලබාදෙන මාසික පෝෂ්යනදායී ආහාර දීමනාව රුපියල්5,000සිටරුපියල්10,000 දක්වා වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මේ සඳහා 2025 අයවැයෙන් දැනටමත් ප්රරතිපාදන වෙන් කර තිබෙනවා.

iii. වෘත්තීය අධ්යාෙපනය හදාරන සිසුන් සඳහා මාසික දීමනාව රුපියල් 4,000 සිට රුපියල්5,000 දක්වා වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මේ සඳහා 2025 අයවැයෙන් දැනටමත් ප්ර0තිපාදන වෙන් කර ඇති අතර, අමතරව තවත් රුපියල්මිලියන 200 ක් වෙන් කරනවා.

iv. විශ්වවිද්යා ල සිසුන්සඳහා ගෙවනු ලබන මහපොළ ශිෂ්යාඳධාර ගෙවීම රුපියල්5,000 සිට රුපියල්7,500 දක්වා වැඩි කිරීමටත්, ශිෂ්යාශධාර දීමනා රුපියල්4,000 සිට රුපියල්6,500 දක්වා වැඩි කිරීමටත් අප යෝජනා කරනවා. මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 4,600 ක මුදලක් 2025 අයවැයෙන් දැනටමත් වෙන් කර තිබෙනවා.

මේ සියළු දීමනා ගෙවීම් 2025 අප්රේ0ල් මස සිට ක්රි යාත්මක වෙනවා.

• උසස් ශ්රේාණිගත විශ්ව විද්යා්ලයක උපාධි පාඨමාලා හැදෑරීම සඳහා ශිෂ්යමත්ව ප්රනදානය

අ. පො. ස. උසස් පෙළ විභාගයෙහි කැපී පෙනෙන දක්ෂහතා පෙන්වන සිසුන්ට ඉහළ පෙළේ ජාත්ය න්තර විශ්වවිද්යාදලවල ප්රවථම උපාධි පාඨමාලා හැදෑරීමට ශිෂ්යවත්ව පිරිනැමීමටත්, ඔවුන් ලබාගත් දැනුම සහ කුසලතා රටෙහි සංවර්ධනයට යොදා ගැනීම සඳහා නැවත ශ්රීි ලංකාවට ගෙන්වා ගැනීමටත් වැඩසටහනක් ඇතිකරනවා. 2025 වසරේ දී මෙම වැඩසටහන ආරම්භ කිරීමට රුපියල්මිලියන 200 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• ක්රීැඩා පාසල් සංවර්ධනය කිරීම

පළාත් පහක විශේෂිත ක්රීාඩා පාසල් සංවර්ධනය කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. බස්නාහිර, උතුර, මධ්යරම, ඌව සහ උතුරුමැද පළාත් මේ සඳහා තෝරා ගනු ලබනවා. එම පළාත්වල ක්රී,ඩා පාසල් සංවර්ධනයට රුපියල්මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• යාපනය සහ අනෙකුත් ප්රාලදේශීය පුස්තකාල වැඩිදියුණු කිරීම

යාපනයේ සහ අවට දූපත්වල පාසල් සිසුන් ඇතුළු පාඨකයන් විශාල පිරිසක් යාපනය පුස්තකාලය භාවිතා කරනවා. නමුත් මෙම පාඨකයන්ගේ ප්රසයෝජනය සඳහා යටිතල පහසුකම් ප්ර්මාණවත් ලෙස සංවර්ධනය කර නැහැ. එම නිසා මෙම පුස්තකාලයට පරිගණක ඇතුළු අත්යාකවශ්ය් පහසුකම් ලබාදීමට මෙවර අයවැයෙන් රුපියල්මිලියන 100ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. ඊට අමතරව, අනෙකුත් ප්රාමදේශීය පුස්තකාල සංවර්ධනය සඳහා මෙම අයවැය යටතේ තවත් රුපියල්මිලියන 200 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

12. බලශක්ති අංශය

ශ්රීය ලංකාවේ ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා බලශක්ති ක්ෂේවත්රටය ඉතා වැදගත් වෙනවා. බලශක්ති ප්රීභවයන් විවිධාංගීකරණය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සහ යටිතල පහසුකම් නවීකරණය කිරීම සඳහා වැඩි නැඹුරුවක් දක්වනවා. ගාස්තු තීරණය කිරීමේ දී ලංකාවට උපරිම වාසියක් ලබා දිය හැකි දේශීය හා විදේශීය ආයෝජකයින් දිරිගන්වන අතරම බලශක්ති ක්ෂේමත්රලයේ ආයෝජනය කිරීමට රජය අඛණ්ඩව කටයුතු කරනවා.

ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ අභ්යෂන්තර ප්රයතිව්යුජහගතකරණයට පහසුකම් සැලසීම සඳහා නියාමන රාමුවට අවශ්යය ප්රේතිසංස්කරණවලට ප්රතමුඛත්වය දෙමින් සංශෝධිතවිදුලිබල පනත ඉක්මණින් සම්මත කිරීමට අපේක්ෂාබ කරනවා.

සුළං බලයෙන් විදුලිය ජනනය කිරීමේ මෙගාවොට් 50ක ව්යා පෘතියකට අදාලව විදුලි ඒකකයක් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් ශත 4.65 ක මිලකට පසුගිය දා ටෙන්ඩරයක් ප්රිදානය කළා. එවැනි තත්ත්වයක් තිබියදී, ඇමරිකානු ඩොලර් ශත 8.26 ක් වැනි අධික ගාස්තුවකට ව්යා.පෘති ලබාදීම සාධාරණීකරණය කළ නොහැකියි.

කර්මාන්ත, අපනයනකරුවන් සහ පාරිභෝගිකයින්ට තරඟකාරී පිරිවැයකින් බලශක්තිය සැපයීම සඳහා අපි අවම ගාස්තුවක් මත පදනම් වූ බලශක්ති ආයෝජන සඳහා ඉඩප්රිස්ථා ලබා දීමට කටයුතු කරනවා. ආයෝජන ගෙන එනු ලබන සමාගම හෝ රට මත රඳා පවතිමින් කටයුතු කිරීමට කිසිවිටකත් අප බලාපොරොත්තු වන්නේ නැහැ.

මෙට්රිමක් ටොන් 10,000 බැගින් ක්රිරයාකාරී ධාරිතාවයකින් යුත් ටැංකි 99 කින් සමන්විත ත්රිරකුණාමල තෙල් ටැංකි සංකීර්ණයේ තෙල් සංස්ථාවට හා ඉන්දියානු ඔයිල් සමාගමට ලබා දී තිබෙන තෙල් ටැංකි හැර තවත් තෙල් ටැංකි 61 ක් තිබෙනවා. මෙම තෙල් ටැංකි පිහිටි ස්ථානය ද සලකන විට, ජාත්ය්න්තර ඉන්ධන වෙළෙඳපොල වෙත ප්රකවේශ වීම සඳහා අවස්ථාවක් පවතිනවා. ජාත්යාන්තරව පිළිගත් ආයතන සමග ඒකාබද්ධ ව්යාපපාරයක් ලෙස එය සංවර්ධනය කිරීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

13. කෘෂිකර්මාන්තය සහ ආහාර සුරක්ෂිිතතාවය

කෘෂිකාර්මික අංශය මගින් රටේ ශ්රසම බලකායෙන් දළ වශයෙන් සියයට 30 කට රැකියා සපයන අතර කෘෂිකාර්මික අංශය ග්රාේමීය ආර්ථිකයේ කොඳු නාරටිය වෙනවා. එමගින්, කෘෂිකාර්මික අංශයේ විභවයන් වැඩිදියුණු කිරීම, ශ්රීක ලාංකිකයන්ගෙන් අතිමහත් බහුතරයකගේ ආර්ථික අවස්ථා වැඩිදියුණු කිරීමේ ප්රීධාන අවශ්යරතාවයක්.

කෘෂිකාර්මික අංශය පිළිබඳ රජයේ ප්ර‍තිපත්තිය එහි ඵලදායීතාව, තරඟකාරිත්වය සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ඉහළ නැංවීම අරමුණු කර ගෙන ඇත. වී ගොවීන් සඳහා පොහොර සහනාධාරය අඛණ්ඩව ක්රිනයාත්මක කරන අතර ඒ සඳහා රජය දැනටමත් 2025 වසර සඳහා රුපියල් මිලියන 35,000 ක් වෙන් කර තිබෙනවා. ගුණාත්මක බීජ සංවර්ධනය, එල්ලංගා පද්ධති කළමනාකරණය සහ කෘෂිකර්මාන්තය තුළ කාර්යක්ෂම ලෙස ජලය භාවිතය ආදීය ප්රධමුඛතා ක්ෂේත්රස ලෙස රජය හඳුනාගෙන ඇති අතර අයවැය ප්රිතිපාදන මගින් එම ක්ෂේත්රී වැඩිදියුණු කිරීමට අපේක්ෂාර කරනවා.

• ප්රුමාණවත් වී ආරක්ෂණ තොගයක් පවත්වා ගැනීම

වී මිල නිරන්තරයෙන් පවතින අස්ථායීතාවයෙන් මිදීම සඳහාත් වෙළෙඳපොළේ සහල් ඉල්ලුම සහ සැපයුම සීමා කිරීමේ දී ඊට ඔරොත්තු දීමේ පියවරක් ලෙසත් 2024/25 මහ කන්නයේ සිට ප්රසමාණවත් ආරක්ෂණ තොගයක් පවත්වා ගැනීමට අපේක්ෂා කරනවා. ඒ අනුව, 2024/25 මහ කන්නය සඳහා රුපියල්මිලියන 5,000 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

• තොරතුරු පද්ධති

කෘෂිකාර්මික අංශයට කාලීන තීරණ ගැනීම සඳහා යාවත්කාලීන කරන ලද දත්ත සහ තොරතුරු පද්ධතියක් නැහැ. එබැවින් නිෂ්පාදන ස්ථානයේ සිට පාරිභෝගිකයන් දක්වා සමස්ත වටිනාකම් දාමය ආවරණය වන පරිදි යාවත්කාලීන කරන ලද දත්ත සහ තොරතුරු පද්ධතියක් ස්ථාපිත කිරීමට කටයුතු කරනවා. මේ සඳහා ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවේ සහය සමගින් ඇනටමත් ක්රිීයාත්මක “ආහාර සුරක්ෂිත ජීවනෝපාය හදිසි ආධාර ව්යානපෘතිය” මගින් මුලදී සහාය දක්වන අතර පසුව ලෝක බැංකුවෙහි“ඒකාබද්ධ ග්රාදමනගර සංවර්ධන සහ දේශගුණික ඔරොත්තු දීමේ ව්යාුපෘතියෙන්” ලැබෙන අරමුදල් සමඟ පුළුල් කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

• අනෙකුත් ක්ෂේත්ර භෝග නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම

වී වලට අමතරව ජනතාවගේ ආහාර සුරක්ෂිතතාව තහවුරු කිරීම සඳහා අනෙකුත් ක්ෂේත්ර් භෝගවල නිෂ්පාදනය සහ ඵලදායීතාව ඉහළ නැංවීම කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරනවා. විශේෂයෙන්ම මුං ඇට, උඳු, මිරිස්, රතු ළූණු, කව්පි, සෝයා, බඩ ඉරිඟු, අර්තාපල් සහ අනෙකුත් තෝරාගත් ධාන්යව වර්ග මෙන්ම අල භෝග නිෂ්පාදනය, 2025-2027 මධ්යනකාලීනව කඩිනම් වැඩපිළිවෙලක් හරහා වර්ධනය කිරීමට නියමිතයි. 2025 වසර සඳහා කෘෂිකර්ම අමාත්යාංනශයට ලබාදුන් ප්රහතිපාදනයන්ට අමතරව රුපියල් මිලියන 500 ක් මේ සඳහා ලබා දීමට අප යෝජනා කරනවා.

වෙළෙඳපොළේ වී සහ සහල් තොග එකතු කිරීම සහ ගබඩා කිරීම නියාමනය කිරීම සඳහා නියාමන රාමුවක් සකස් කිරීම අවශ්යහ වෙනවා. ඒ සඳහා, වී සහ සහල් එකතු කිරීම සහ ගබඩා කිරීම නියාමනය කිරීමේ බලතල පැවරීම සඳහා වී අලෙවි මණ්ඩල පනත සංශෝධනය කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

• නිෂ්පාදනය සඳහා ඉඩම් යොදාගැනීම

ඉඩම් ප්රපතිසංස්කරණ කොමිෂන් සභාව (LRC), ප්රාසදේශීය වැවිලි සමාගම් (RPCs), ජාතික පශු සම්පත් සංවර්ධන මණ්ඩලය (NLDB) විසින්පාලනය කරන ඇතැම් වතු, ශ්රීම ලංකා රාජ්ය වැවිලි සංස්ථාව (SLSPC), ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය (JEDB) විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන, ඌන උපයෝජිත ඉඩම් හඳුනාගෙන එම ඉඩම්වල යෝග්ය භාවය පිළිබඳ සැලකිල්ලට ගෙන සුළු හා මධ්යඌ පරිමාණ ව්යඉවසායයන් ඇතුළත් පුද්ගලික ආයෝජන සඳහා යොමු කිරීමට කටයුතු කරනවා. මේ සම්බන්ධයෙන් මූලික කටයුතු සිදුකිරීමට අප රුපියල් මිලියන 250 ක් වෙන් කරනවා.

• තරුණ ව්යමවසායකයින් සහ නිෂ්පාදක සමූපකාර

වර්තමානයේ සාර්ථක නිෂ්පාදක සමුපකාර ක්ර්මවේද පිළිබඳ ගෝලීය උදාහරණ බොහොමයක් තිබෙනවා. ෆොන්ටෙරා, නවසීලන්ත කිරි නිෂ්පාදන සමුපකාරයක්. අමුල් යනු ඉන්දියානු කිරි ගොවි සමුපකාරය වන අතර, ස්පාඤ්ඤයේ මොන්ඩ්රකගොන් සේවක සමුපකාරය මේවාට හොඳ ගෝලීය උදාහරණ වනවා.

සමූපකාර යාන්ත්රනණය දියුණු කරන විකල්ප නිෂ්පාදන ප්රොවේශයක් අනුගමනය කිරීමට අපයෝජනා කරනවා. ඉඩම්, කෘෂිකාර්මික ව්යාරප්ති සේවා සහ වෙනත් ආධාර සැපයීම තුළින් රජය මෙම සමුපකාර යාන්ත්ර්ණයන්ට සහාය දීමට අපේක්ෂිමතයි. මෙම ක්රවමවේදයේ නීතිමය රාමුව තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීමට සහ අවශ්ය යටිතල පහසුකම් සහ මූල්යත දිරිගැන්වීම් ලබාදීම සඳහා 2025 වසරේ දී රුපියල්මිලියන 100 ක් වෙන් කරනු ලබනවා.

• කෘෂිකාර්මික ක්ෂේ ත්රලයේ තරුණ ව්ය1වසායකත්ව සංවර්ධනය

කෘෂිකර්මාන්තය පදනම් කරගත් ව්යා‍පාර ආරම්භ කිරීමට මුලපුරන, සුළු හා මධ්යම පරිමාණ තරුණ ව්යාවසායකයින් සඳහා මෙම වැඩසටහන ක්රිමයාත්මක කරනවා. මේ සඳහා රුපියල්මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

• කිරි නිෂ්පාදනය

දැනට දේශීය කිරි නිෂ්පාදනය ප්රේමාණවත් වන්නේ දේශීය ඉල්ලුමෙන් සියයට 45 ක් පමණ සපුරාලීමට පමණයි. කිරි නිෂ්පාදනය ඉහළ නැංවීම සඳහා කිරි නිෂ්පාදන අගය දාම වැඩිදියුණු කිරීම සහ දැනට ක්රිෂයාත්මක වන අන්තර් සම්බන්ධතා සංවර්ධන ව්යාිපෘතිය හරහා කිරි ගොවිපල ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා 2025-2026 වසර සඳහා රුපියල් මිලියන 2,500 ක් ආයෝජනය කිරීමට අපයෝජනා කරනවා. .

• වාරිමාර්ග අංශයේ සංවර්ධනය

ග්රාවමීය ජනගහනයෙන් සියයට 75 ක් පමණ කෘෂිකාර්මික අංශය පදනම් කරගත් ආර්ථිකයක් තුළ කටයුතු කරනවා. 2025 වසරේ වාරිමාර්ග අංශයේ සංවර්ධනය සඳහා රාජ්යග අංශයේ සමස්ත ආයෝජනය රුපියල් මිලියන 78,000 ක් වෙනවා.

මල්වතු ඔය, ගිංගඟ, නිල්වලා, මාදුරුඔය දකුණු ඉවුර සංවර්ධනය, මුන්දේනි ආරු ව්යානපෘතිය ඇතුළු නව ජල සම්පත් සංවර්ධන ව්යා5පෘති මධ්යර කාලීනව පවතින මූල්යක අවකාශය තුළ ප්රළමුඛතාව සලකා ක්ර්මානුකූලව ක්රි යාත්මක කිරීමට අපේක්ෂාු කරනවා.

ගල්ඔය, රාජාංගනය, මින්නේරිය සහ හුරුළු වැව යෝජනාක්රීමවල පහළ සංවර්ධන කටයුතු ප්රඔතිසංස්කරණය කිරීම සඳහා 2025 දී රුපියල් මිලියන 2,000 ක් ලබාදීමට අපයෝජනා කරනවා.

14. වැවිලි සහ අනෙකුත් අපනයන භෝග

• පොල් නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම

පොල් නිෂ්පාදන සඳහා ගෝලීය ඉල්ලුම අඛණ්ඩව වැඩිවෙමින් පවතින අතර, කර්මාන්තකරුවන් විසින් පුරෝකථනය කර ඇති පරිදි, 2030 වසරේ දී රටේ මුළු ගෙඩි අවශ්යනතාවය ගෙඩි මිලියන 4,500 ක් වනවා.

එහිදී ගෙඩි මිලියන 1,800 ක් ගෘහස්ත පරිභෝජනය සඳහා භාවිතා කිරීමට අපේක්ෂා කරන අතර ඉතිරි ගෙඩි මිලියන 2,700 කර්මාන්ත කටයුතු සඳහා භාවිතා කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

පොල් පර්යේෂණ ආයතනයේ නිර්දේශ මත ස්ථාපිත උතුරු පොල් ත්රිසකෝණයේ නව පොල් ඉඩම් අක්කර 16,000 ක් සිටුවීම සඳහා උතුරු ප්රරදේශයේ වගාකරුවන්ට ඉහළ අස්වැන්නක් සහිත පොල් පැළ සහ ඉඩම් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• අනෙකුත් අපනයන භෝග – කුළුබඩු

කුරුඳු වැනි සාම්ප්රෝදායික අපනයනවල අගය එකතු කිරීම පුළුල් කිරීම සඳහා පියවර ගැනීමට නියමිතයි. මෙම නිෂ්පාදන අලෙවිකරණය සහ ප්රතවර්ධනය ශ්රීී ලංකාවේ තානාපති කාර්යාල හරහා වැඩි දියුණු කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

සැපයුම් වල ගුණාත්මකභාවය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ජාත්යින්තර හවුල් ව්යාෂපාර හරහා අගය එකතු කළ අපනයනකරුවන් සමඟ සම්බන්ධ වීමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා රජය ගොවීන්ට තාක්ෂණික සහාය ලබා දෙනවා.

ගෝලීය වටිනාකම් දාමයන්ට සම්බන්ධ වීම සඳහා, ලංකා කුරුඳු සහ අනෙකුත් අපනයන භෝග සඳහා ඒකාබද්ධ නිෂ්පාදන සංවර්ධන සහ වෙළඳ ප්රාවර්ධන වැඩසටහනක් ක්රිහයාත්මක කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 250 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

15 ධීවර හා ජලජීවී වගාව

මිරිදිය ඉස්සන් බීජ ලබාගැනීමේ හැකියාව සීමිත වීම ශ්රීර ලංකාවේ මිරිදිය ඉස්සන් වගා කර්මාන්තය සහ සාම්ප්රාදායික නොවන ජලජීවී වගාව තවදුරටත් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ප්රමධාන බාධාවක් ලෙස හඳුනාගෙන තිබෙනවා. ටැංකිවල මිරිදිය ඉස්සන් ගබඩා කිරීම ප්රමවර්ධනය කිරීම සහ අපනයන ආර්ථිකය දෙසට අනාගත නිෂ්පාදනය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා, ගොවි ප්ර‍ජාව/ධීවර සමිති සහ ප්රාටදේශීය ප්ර ජාවන් බලගැන්වීම සහ රාජ්ය පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්ව (PPP) ආකෘතියක් යටතේ මිරිදිය ඉස්සන් අභිජනනාගාර, ගොවි සමුපකාර සහ අලෙවිකරණ ජාල ස්ථාපිත කිරීම සහ එවැනි අලෙවිකරණ ජාල සමඟ සම්බන්ධ වීමට ගොවි සමිතිවලට පහසුකම් සලසනවා. මේ සඳහා, රුපියල් මිලියන 200 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

16. සමාජ ආරක්ෂණය

වයස්ගත ජනගහනය වැඩිවීම, කාන්තා ශ්ර ම බලකා සහභාගීත්වය අඩු වීමසහ ශ්ර ම වෙළඳපොළ හැකිලීම ආදී හේතු නිසා රට තුළ අභියෝගාත්මක තත්වයක් නිර්මාණය වීතිබෙනවා. තවද, ළමුන්, අඩු ආදායම්ලාභී කාන්තාවන්, වැඩිහිටියන්, දුප්පතුන් සහ විශේෂ හැකියා සහිත පුද්ගලයින් ඇතුළුව ඇතැම් කොටස් අතර අසමානතාවයන් සහ අවදානම්විශේෂයෙන් පවතින බව නිරීක්ෂණය වෙනවා. එබැවින්, ඵලදායී හා සමාන හවුල්කරුවන් ලෙස සමාජයට ඒකාබද්ධ කර ගනිමින් ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීම සහ බලගැන්වීම රජයේ වගකීමක්.

• “අස්වැසුම” ප්රනතිලාභ ඉහල නැංවීම

අවදානමට ලක්විය හැකි ප්රඇජාවන් මත පැටවී ඇති බර ලිහිල් කිරීම සඳහා, සමාජ ප්රාතිලාභ ලේඛනයේ සිටින අය සඳහා මුදල් ප්රරදාන වැඩි කිරීමෙන් ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමට රජය අවශ්යස පියවර ගන්නවා. ඒ අනුව, රජය 2025 වසරේ දී සමාජ ආරක්ෂණ වියදම් සඳහා රුපියල් බිලියන 232.5 දක්වා ශුද්ධ වියදමවැඩිකරතිබෙනවා.

දුප්පතුන් සහ අන්ත දුප්පතුන් යන සමාජ කණ්ඩායම් දෙකටම ගෙවනු ලබන මාසික ප්ර්තිලාභ දීමනාව පිළිවෙලින් රුපියල් 8,500 සිට රුපියල් 10,000 දක්වා සහ රුපියල් 15,000 සිට රුපියල් 17,500දක්වා 2025 ජනවාරි සිට ක්රියයාත්මක වන පරිදි වැඩි කළා. 2025 මාර්තු 31 වන දින ගෙවීම් අවසන් වීමට නියමිතව තිබූ සංක්රා්න්ති මට්ටමේ සිටි සමාජ කණ්ඩායම් සඳහා ප්ර තිලාභ ගෙවීමේ කාලය 2025 අප්රේමල් 30 දක්වා දීර්ඝ කිරීමටඅප යෝජනා කරනවා. තවද, අස්වැසුම වැඩසටහනට ඇතුලත් නොවූ, එහෙත් සුදුසුකම් ලත් අයට යෝජනා ක්රේමයට ඇතුළත් වීමට තවත් අවස්ථාවක් ලබා දෙමින් 2025 මැයි මාසයේදීනව තෝරාගැනීම් අවසන් කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

• වකුගඩු රෝගීන් / ආබාධිත / වැඩිහිටි දීමනාව වැඩි කිරීම

වකුගඩු රෝගීන් සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් සඳහා වන මාසික දීමනා රුපියල් 7,500 සිට රුපියල් 10,000 දක්වා සහ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් සඳහා වන මාසික දීමනා රුපියල් 3,000 සිට රුපියල් 5,000 දක්වා 2025 අප්රේ්ල් සිට ක්රිනයාත්මක වන පරිදි වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• තිරසාර වෙනසක් සඳහා “අස්වැසුම” ප්රලතිලාභීන් සවිබල ගැන්වීම

රජයේ ප්රාතිපත්තිය අනුව මිලියන 1.2 ක් වූ අස්වැසුම ප්රසතිලාභීන් සංඛ්යාිවක් දේශීය සහ විදේශීය අරමුදල් භාවිතා කර සවිබල ගන්වනවා. ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවේ සහ ලෝක බැංකුවේ අරමුදල් සපයන ව්යා පෘතිවල සහය ඇතිව නියමු ව්යාාපෘතියක් යටතේ, සවි බල ගැන්විය යුතු පවුල් විසිපන්දහසක් තෝරා ගෙන තිබෙනවා.

විභවතාවය සහිත/ සුදුසුකම්ලත් ඉතිරි පවුල් ක්රුමානුකූලව, දේශීය අරමුදල් යොදා ගනිමින් සවිබල ගැන්වීමට අපේක්ෂා කරනවා. ඒ අනුව, සවි බලගැන්වීමේ වැඩසටහන සඳහා වෙන්කිරීම් රුපියල්මිලියන 500 කින් වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

අධ්යාකපනයට අදාළ ලිපි ද්රරව්යම සහ පොත්පත් මිලදී ගැනීමට සහාය වීම සඳහා අඩු ආදායම් ලත් කණ්ඩායම්වලින් එක් සිසුවෙකු සඳහා රුපියල්6,000 ක් ලබා දීම දැනටමත් ප්රසකාශයට පත් කර ක්රිායාත්මක කර තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම ආර්ථික අර්බුදයේ දිගුකාලීන බලපෑම්වලට ඔරොත්තු දීමට උපකාර කිරීම සඳහා ධීවර ප්රිජාවගේ ජීවනෝපාය මාර්ගයට ආධාර කිරීම පිණිස 2024 වසරේ ඔක්තෝබර් මාසයේ සිට 2025 වසරේ මාර්තු මාසය දක්වා කාලපරිච්ඡේදය තුළ භූමිතෙල් සහනාධාරය වෙනුවෙන් ලබා දී ඇති මුළු මුදල රුපියල් බිලියන 3 ක්.

• පරිවාස-පුනරුත්ථාපන/සහතිකලත් පාසල්/රිමාන්ඞ් භාරයේ සහ ළමා සුරැකුම් මධ්යපස්ථානවල සිටින ළමුන්ගේ සුබසාධනය වැඩි දියුණු කිරීම

මේ වන විට සහතිකලත් පාසල්/රැඳවුම් නිවාස/ළමා නිවාස 379 ක් ක්රිුයාත්මක වෙමින් පවතිනවා. මෙයින් ආයතන 47 ක් රජය විසින් ක්රිමයාත්මක කරනවා. මෙම නිවාසයන්හි පහසුකම් ඉතා අඩු මට්ටමක පවතින අතර ඇතැම් ස්ථානවල ආරක්ෂාව පවා ප්රකමාණවත් නොවන බව පෙනී ගොස් තිබෙනවා. ඇතැම් ගොඩනැගිලි අලුත්වැඩියා කළයුතු වන අතර ඇතැම් දිස්ත්රිොක්කවල පවතින නිවාසවල ප්රනමාණවත් ඉඩකඩක් පවා නොමැති බවත් පෙනී යනවා.

එබැවින්, ළමයින්ගේ සුරැකුම් මධ්යපස්ථානවල ධාරිතාවය භෞතික වශයෙන් සහ මානව සම්පත් සංවර්ධනය යන අංශ වලින් වැඩිදියුණු කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙනවා. මේ වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• චූදිත ළමුන් අධිකරණවලට සහ එහි සිට ප්රෙවාහනය කිරීමෙදී ආයතනගත ළමුන් සඳහා ළමා-හිතකාමී ප්රලවාහන ක්රනමයක් ස්ථාපනය කිරීම

ප්රුමාණවත් නොවන ප්ර‍වාහන පහසුකම් ඇතුළු බොහෝ හේතූන් මත ආයතනගත නිවස්නයන්හි සිටින ළමයින් දැඩි අවදානමක සිටින බව අප විසින් නිරීක්ෂණය කර තිබෙනවා. ඒ අනුව ඒ සඳහා සුදුසු වාහන මිලට ගැනීමට 2025 වසර සඳහා රුපියල් මිලියන 250 ක මුදලක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• අනාථ දරුවන් සහ තරුණයින් සඳහා සමාජ ආරක්ෂණය ඉහළ නැංවීම

අපගේ ප්ර තිපත්ති ප්රසකාශනයට අනුව සහ සෑම පුරවැසියෙකුටම ගෞරවාන්විත සහ සුරක්ෂිත ජීවිතයක් ගත කිරීමට අවස්ථාව ලබා දීම සහතික කිරීමට රජය දක්වන කැපවීමට අනුකූලව, අනාථ දරුවන් සඳහා පුළුල් සමාජ ආරක්ෂණ සහ නිවාස ලබාදීමට අප යෝජනා කරනවා. මෙම මූලික ක්රිහයාමාර්ගයන් ඔවුන්ට දිගුකාලීන සහයෝගය, කුසලතා සංවර්ධනය සහ මූල්ය. සුරක්ෂිතභාවය ලබා දෙන අතර, ආර්ථිකයට ධනාත්මක ලෙස දායක විය හැකි සවිබල ගැන්වූ පුද්ගලයන් ලෙස ඔවුන්ගේ යහපැවැත්ම සහ සමාජයට ඒකාබද්ධ වීම සහතික කරනු ඇත.

2025 වසරේ අයවැය මගින් රජයේ ආයතනවල සහ රැඳවුම් නිවාසවල දරුවන්ගේ සුබසාධනය සඳහා යෝජනා ඉදිරිපත් කර ඇත. මෙම යෝජනා ක්රිුයාත්මක කිරීමේදී අදාළ ආයතන පහත කරුණුවලට ප්රදමුඛත්වය දිය යුතුය.

i. රැඳවුම් නිවාසවල සිටින ළමුන්ට සහ අනාථ දරුවෙකුට රුපියල් 5,000 ක මාසික දීමනාවක් ලබා දෙනවා. එයින් රුපියල් 2,000 ක් එම දරුවාගේ ගිණුමට තැන්පත් කළ යුතු අතර, ඉතිරි රුපියල් 3,000 දරුවන්ගේ වියදම් සදහා ඔවුන්ගේ නීත්යණනුකූල භාරකරුවන්ට ලබා දෙනු ඇත. 2025 වසරේ අයවැයෙන් අප මේ සඳහා රුපියල්මිලියන 1,000ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.

ii. මෙම දරුවන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙකුට නිවාස හා ආරක්ෂාව සමඟ තම ජීවිතය ආරම්භ කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා පවුල් පසුබිමක් හෝ ආධාරක පද්ධතියක් නොමැත. එබැවින්, මෙම අවදානමට ලක්විය හැකි ප්ර ජාවන් නිවාස ලබා ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා විවාහය කල් දමමින් සිටින අතර එය සමාජ ආතතියට සහ ආර්ථික විෂමතාවන්ට හේතුවනවා. ඔවුන්ට බැංකු ඉතිරිකිරීම් පදනමක් සපයන අතර, නිවසක් තැනීමේ පිරිවැය පියවා ගැනීමට එය බොහෝ විට ප්ර මාණවත් නොවේ. මෙම යථාර්ථය සැලකිල්ලට ගනිමින්, ස්ථාවර සහ ආරක්ෂිත නිවසක් ඉදිකිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1 ක නිවාස ආධාර ප්රරදානයක් අප යෝජනා කරනවා. මෙය ක්රිැයාත්මක කිරීම සඳහා, රජය 2025 අයවැයෙන් රුපියල් මිලියන 1,000 ක් වෙන් කරනවා.

iii. රැකවරණ නිවාසවල සහ රජයේ පුනරුත්ථාපන මධ්යනස්ථානවල සිටින දරුවන්ට පාසල් අධ්යායපනය ලබා දීමේදී නිසි අධ්යාුපන පහසුකම් සහිත ළඟම ඇති ජාතික හෝ පළාත් සභා පාසලට ඇතුළත් වීමට අවස්ථා සහතික කිරීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

iv. පුනරුත්ථාපන මධ්යතස්ථානවල පුනරුත්ථාපනය වන තරුණ තරුණියන්ට NVQ මට්ටමේ 3 හෝ 4 ගුණාත්මක වෘත්තීය/කුසලතා පුහුණුවක් ලබා දෙන පුනරුත්ථාපන ක්රටමවේද අනුගමනය කිරීම, නිදහස් වීමෙන් පසු වෘත්තියක් හෝ ජීවනෝපායක් සහිත යහපත් හා ඵලදායී පුරවැසියන් ලෙස සමාජයට සම්බන්ධ වීමට ඔවුන්ට හැකි වීම, පුනරුත්ථාපනය වූ සහ යහපත් හැසිරීමක් පෙන්නුම් කරන අයට සුදුසු රැකියාවක් ලබා ගැනීමට බාධාවක් නොවන ආකාරයෙන් පොලිස්/ග්රාඅම සේවා සහතික නිකුත් කිරීම සඳහා ක්රාමවේදයක් සංවර්ධනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපගේ රජය අවධානය යොමු කරනවා.

v. රැඳවුම් නිවාසවල දරුවන් වයස අවුරුදු 18 සම්පූර්ණ වීමෙන් පසු සමාජයට නැවත ඒකාබද්ධ කරන විට සහ එවැනි දරුවන් (විශේෂයෙන් කාන්තාවන් සඳහා) විවාහ වන විට රජයේ නිවාස ආධාර, පුහුණුව සහ රැකියා බඳවා ගැනීම් සඳහා සුදුසුකම් මත ප්ර මුඛතාවය ලබා දීමට අප කටයුතු කරනවා.

vi. රැඳවුම් නිවාසවල දරුවන් වයස අවුරුදු 18 සම්පූර්ණ කිරීමෙන් පසු සමාජයට නැවත ඒකාබද්ධ වීමට සුදුසු ස්ථානයක් නොමැති විට, විවිධ පුද්ගලයින් විසින් ඔවුන් අපයෝජනය කිරීම සහ සූරාකෑම වැළැක්වීමේ අරමුණින්, යම් යම් කොන්දේසි යටතේ පුද්ගලයින්ට මෙම ආයතනවල දිගටම පදිංචි වීමට ඉඩ සැලසෙන පරිදි අදාළ නීති සංශෝධනය කිරීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

• ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් පිළිබඳ දත්ත පද්ධතියක්

ජනගහනයෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් එක් හෝ වැඩි ආබාධයකින් පෙළෙනවා. ඔවුන්ගේ ව්යානප්තිය, දුෂ්කරතා, අධ්යාවපන මට්ටම, ආර්ථික කටයුතුවල නියැලීමේ හැකියාවන් සහ රැකියා පිළිබඳ විශ්වාසදායක දත්ත පදනමක් නොමැති බව අපට නිරීක්ෂණය වන කරුණක්. එබැවින්, 2025 වර්ෂයේදී ජනලේඛන හා සංඛ්යා ලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව සමඟ සහයෝගයෙන් ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් සඳහා වූ ලේකම් කාර්යාලය යටතේ ආබාධ සහිත පුද්ගලයන් පිලිබඳ පුළුල් දත්ත සමුදායක් ස්ථාපිත කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 100 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• ආපදා සහන

ආපදා නිසා ජීවිත අහිමි වූ සහ ස්ථිර වශයෙන් ආබාධිතභාවයට පත් වූ පුද්ගලයන්ට මේ වනවිට රුපියල් 250,000 ක වන්දියක් ගෙවනු ලැබේ. ස්වභාවික ආපදා සහ වන සත්වයන්ගෙන් සිදුවන හානි නිසා සිදුවන මරණ හා පූර්ණ ආබාධිත තත්වයන් සඳහා ගෙවන වන්දි මුදල රුපියල් 1,000,000 දක්වා ඉහල නැංවීමට ක්රිායාමාර්ග ගෙන ඇත.

ආපදාවන් නිසා හානියට ලක් වූ ලමා නිවාස, වැඩිහිටි නිවාස සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයන් සඳහා වූ මධ්ය ස්ථාන ආදී වූ දේපොල සඳහා රුපියල් මිලියන 2.5 ක වන්දි මුදලක් ලැබෙන යෝජනා ක්රධමයක් හඳුන්වා දී තිබේ.

• මානසික සෞඛ්යරය

නව යොවුන් වියේ පසුවන්නන් අතර සියදිවි නසාගැනීම් පිළිබඳ අවාසනාවන්ත සිදුවීම් රාශියක් අප අත්විඳිමින් සිටිනවා. මෙම ගැටලුවේ බරපතලකම සමාජ ගැටලුවක් ලෙස රජය හඳුනාගෙන තිබෙනවා. එබැවින්, සෞඛ්යව අමාත්යාංැශය විසින් අධ්යාවපන අමාත්යාංයශය සමඟ සහයෝගයෙන් සිසුන් සහ නව යොවුන් වියේ පසුවන්නන් සඳහා දැනුවත් කිරීමේ සහ උපදේශන සේවා පුළුල් කිරීම සඳහා මධ්ය කාලීන වැඩසටහනක් ක්රිමයාත්මක කිරීම සඳහා 2025 වසරේ රුපියල් මිලියන 250 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• දේශීයව සහායක උපකරණ නිෂ්පාදනය කිරීම

ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් සඳහා සහායක උපකරණ ඉතා වැදගත් වන අතර ඒවා ඔවුන්ගේ ශරීරයේ කොටසක් ලෙස සැලකේ. සියලුම පළාත්වල මෙම උපකරණ දේශීයව නිෂ්පාදනය කිරීමේ පහසුකම් පුළුල් කිරීම සඳහා පුළුල් වැඩසටහනක් අවශ්යඋ බව රජය අවබෝධ කරගෙන තිබෙනවා. එබැවින්, 2025 දී මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මුලදී, රාගම රක්තවේදය සහ පුනරුත්ථාපන රෝහලේ සහායක උපකරණ නිෂ්පාදන පහසුකම ජාතික මධ්යුස්ථානය ලෙස පුළුල් කරනු ලබන අතර අවශ්යන පරිදි කලාපීය නිෂ්පාදන මධ්යකස්ථාන ස්ථාපිත කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

• අලුත් අවුරුදු කාලය තුළ සහන මිලකට අත්ය්වශ්යත ආහාර ලබා දීම

වැඩිවූ ජීවන වියදම අඩු කිරීම සඳහා ආධාරක පියවරක් ලෙස දැරිය හැකි මිලකට අත්යීවශ්යෂ ආහාර ද්රීව්යු මිලදී ගැනීමට ඉඩ සලසමින් උත්සව සමය සඳහා ආහාර පැකේජයක් ලබා දීමට රජය තීරණය කර තිබෙනවා. ඒ අනුව, ඉදිරි අලුත් අවුරුදු සමයේදී ලංකා සතොස සමාගම හරහා සහල්, ටින් මාළු, පරිප්පු, ළූණු, අර්තාපල් සහ කරවල ඇතුළු වියළි ආහාර සලාකයක් ලබා දීමට යෝජනා කරනවා. මෙම සලාක ලබාදීමේ පිරිවැය වෙනුවෙන් අපරුපියල් මිලියන 1,000 ක් ලබා දීමට යෝජනා කරනවා.

17. විදෙස්ගත ශ්රීන ලාංකික ප්‍රජාව.

ශ්රී, ලංකාවේ විදෙස්ගත ශ්රදමිකයින්, විදේශ විනිමය ප්රේලෂණ සහ විදේශ රැකියාවලින් පසුව ඔවුන් ආපසු මව්බිමට ගෙන එන කුසලතා යන දෙඅංශයෙන්ම රටේ සංවර්ධනය සඳහා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරනවා. මෙම වැදගත් ශ්රීර ලාංකික ප්රවජාව දිරිගැන්වීමේ සහ ත්යාිග පිරිනැමීමේ ක්රුම අපි ගවේෂණය කරමින් සිටිනවා. පළමු පියවර වශයෙන්, ශ්රීා ලංකාවේ විදෙස්ගත ශ්රුමිකයන් නැවත මෙරටට පැමිණෙන විට ගුවන්තොටුපොලේ දී ඔවුන් සඳහා තීරුබදු නිදහස් සීමාව (duty free allowance)වැඩිකිරීමට අප යෝජනා කරනවා. පවතින විකල්ප පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක අධ්යtයනයකින් පසුව දීමනාව සඳහා වන නිර්ණායක සහ පදනම තීරණය කර ප්රසසිද්ධ කරනු ලැබේ.

18. ජ්යෙ‍ෂ්ඨ පුරවැසියන් සඳහා විශේෂ පොලී යෝජනා ක්රාමයක්

ජ්යෙ ෂ්ඨ පුරවැසියන් සඳහා විශේෂ පොලී යෝජනා ක්රෂමයක් ක්රිායාත්මක කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මෙම යෝජනා ක්රසමය යටතේ වයස අවුරුදු 60 ට වැඩි පුද්ගලයින් සුදුසුකම් ලබන අතර ඔවුන්ගේ මූල්ය ස්ථාවරත්වය සහතික කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1 ක් දක්වා වසරක ස්ථාවර තැන්පතු සඳහා වෙළෙඳපොළේ පවතින පොලී අනුපාතවලට වඩා සියයට 3 ක වාර්ෂික අතිරේක පොලී අනුපාතයක් ලබා දීමට යෝජනා කරනවා . මෙම යෝජනාක්රලමය ක්රිකයාත්මක කිරීම සඳහා ජ්යොෂ්ඨ පුරවැසියන්ට ගෙවිය යුතු සියයට 3 ක අමතර පොලියට අවශ්ය ප්රීතිපාදන සඳහා රුපියල් මිලියන 15,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මෙය 2025 ජූලි මාසයේ සිට ක්රි යාත්මක වනු ඇත.

19. මතින් තොර සමාජයක් බිහි කිරීම

සමාජයේ විවිධ කොටස් වලට බලපාන, මත්ද්රටව්ය0 වලට ඇබ්බැහිවීම, ශ්රීන ලංකාවේ සැලකියයුතු ගැටළුවක් බවට පත්වී තිබෙනවා. එබැවින්, දඬුවම් කිරීමෙන් එහා ගිය බහුවිධ ක්ර මවේදයන් ඔස්සේ මත්ද්ර ව්යවවලින් තොර සමාජයක් ඇති කිරීමේ වැදගත්කම රජය හඳුනාගෙන තිබෙනවා. ඒ අනුව, දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන්, උපදේශනය ඇතුළු පුනරුත්ථාපන කටයුතු, සමාජ බලගැන්වීම සහ සමාජගත කිරීම සහ නීතිය බලාත්මක කිරීම සඳහා පුළුල් වැඩපිළිවෙළක් සකස් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. ඒ අනුව, මතින් තොර සමාජයක් ඇති කිරීමේ පුළුල් වැඩපිළිවෙළ ක්රිායාත්මක කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

20. වරදකරුවන් වූ සිරකරුවන් සඳහා නිපුණතා සංවර්ධන වැඩසටහන

දැනට දිවයින පුරා පිහිටි බන්ධනාගාර 37 ක සිරකරුවන් 30,000 ක් පමණ සිටිනවා. ඔවුන්ගෙන් තුනෙන් එකක් වැරදිකරුවන් වන අතර අනෙක් අය රිමාන්ඩ් සිරකරුවන්. සිරකරුවන් ද මනුෂ්යකයන් ය යන මතය උල්ලංඝණය කරන බන්ධනාගාරවල තදබදය අධික වීම, ඔවුන්ගේ ජීවන තත්ත්වය පිරිහීමට හේතු වේ.

සිරකරුවන්ගෙන් සියයට 65 ක් පමණ ඔවුන්ගේ වැඩ කරන වයසේ එනම් අවුරුදු 40 ට අඩු වයස් සිමාවේ උපරිමයට පැමිණ සිටියි. එබැවින්, වෘත්තීය පුහුණු ආයතන සමඟ එක්ව රැකියා කළ හැකි සහ නිසි ඇගයීමක් ලබා ගත හැකි කුසලතා සංවර්ධනයට අදාළ පාඨමාලා පවත්වා අදාළ වෘත්තීය සුදුසුකම් ප්රාදානය කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මෙම වැඩසටහන ක්රිකයාත්මක කිරීම සඳහා දැනට වෙන් කරන ඇති මුදල රුපියල්මිලියන 100 කින් වැඩි කරනවා.

21. පොදු ප්රනවාහනය නවීකරණය කිරීම

කාර්යක්ෂ.ම පොදු ප්රතවාහන පද්ධතියක් යනු අර්ථවත් ආර්ථික කටයුතු සහ සංචරණය සඳහා මිනිසුන්ගේ ප්රනවේශය වැඩි දියුණු කිරීමේ තීරණාත්මක අංගයක්.එබැවින් නාගරික සහ තදාසන්න ප්රපදේශවල වැඩිවන මගී ඉල්ලුමට සරිලන විධියට පවතින පොදු ප්ර්වාහන පද්ධතිය නව තාක්ෂපණය සමඟ වැඩිදියුණු කිරීම සහ නව ප්රනවාහන ක්ර ම හඳුන්වාදීම අත්යතවශ්යළ වෙනවා. ඒ අනුව, මහාමාර්ග සහ දුම්රිය යන ප්රහවාහන පද්ධති දෙකම වැඩිදියුණු කිරීම හා නවීකරණය කිරීම කාලෝචිත අවශ්යමතාවයක්.

• බස් රථ ප්රයවාහනය නවීකරණය

පොදු ප්රලවාහනය වැඩිදියුණු කිරීමේ මූලික පියවරක් ලෙස නවීන සහ සුවපහසු, දියුණු තාක්ෂණයන් සහිත බස්රථ සමූහයක් නියමු ව්යාේපෘතියක් ලෙස හඳුන්වා දීමට අප කටයුතු කරනවා. ඒ අනුව, කොළඹ නගර ප්රකදේශය තුළ ප්ර ධාන මාර්ග කොරිඩෝ තුනක් ඔස්සේ මගී ප්රවවේශය සඳහා පහත් පතුලක් සහිත (low floor buses) සැපපහසු බස් රථ 100 ක් යෙදවීමට අපේක්ෂා කරනවා. ඒ සඳහා රුපියල්මිලියන 3,000 ක් වෙන්කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මීට අමතරව, ශ්රීත ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලය විසින් මගී ප්ර්වේශයට පහසු, පහත් පතුලක් සහිත බස් රථ 200 ක් තම අරමුදල් යොදාගනිමින් සේවයේ යොදවනු ඇති. මෙම බස් රථ මෙට්රෝස බස් සමාගම් ලෙස හඳුන්වන අලුතින් ස්ථාපිත කිරීමට අපේක්ෂිත බස් සමාගම් යටතේ ක්රිරයාත්මක වෙනවා. යෝජිත බස් සමාගම් සම්පූර්ණයෙන්ම ඩිජිටල්කරණය වූ ක්රටමවේදයක් මත ක්රි්යාත්මක වනු ඇති.

• දුම්රිය ප්රකවාහනය නවීකරණය

දුර බැහැර මෙන්ම නාගරික සහ උප නාගරික ප්රලදේශවල දී ද දුම්රිය පොදු ප්රජවාහනය ඉතා වැදගත් වෙනවා. කෙසේ වුවද, මෙම දුම්රියවල දුර්වල තත්ත්වය මගීන්ගේ ආරක්ෂාවට, සුවපහසුවට සහ දුම්රියේ වේගයට සෘණාත්මකව බලපානවා.

තවද, රට තුළ නව දුම්රිය මැදිරි අලුත්වැඩියා කිරීම සහ ඉදිකිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන අතරම එය කර්මාන්තයක් ලෙස ස්ථාපිත කිරීම වැදගත් වේ.

ඒ අනුව, එහි පළමු පියවර ලෙස දුම්රිය සේවාවල කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීමට සහ වැඩිවන මගී ඉල්ලුමට සරිලන පරිදි සේවාවන් සැපයීමට, පැරණි මගී දුම්රිය මැදිරි ප්රිතිසංස්කරණය කිරීමට බලාපොරොත්තු වන අතර ඒ සඳහා රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

රට තුළ ඇති නව මගී දුම්රිය අවශ්යරතා සපුරාලීමේ අරමුණින් නව දුම්රිය මැදිරි ඉදිකිරීම ආරම්භ කිරීමට 2025 වසර සඳහා දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුවට රුපියල් මිලියන 250 ක් වෙන්කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

කාර්යක්ෂම දුම්රිය සේවාවක් සැපයීම සහ පොදු ප්ර.වාහන පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා දැනට ක්රි යාත්මක වන කැලණිවැලි දුම්රිය මාර්ගය අවිස්සාවේල්ලෙන් ඔබ්බට අදියර වශයෙන් දීර්ඝ කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. ඊට අදාළ මූලික වැඩකටයුතු ආරම්භ කිරීම සඳහා 2025 අයවැය තුළින් රුපියල් මිලියන 250ක් වෙන් කරනවා.

ලංගම බස්රථ සහ පෞද්ගලික බස්ක්රිලයාකරුවන් අතර සෑම බස් මාර්ගයකම ඒකාබද්ධ කාලසටහනක් ක්රිපයාත්මක කිරීමේ හැකියාව රජය විසින් පාර්ශවකරුවන් සමඟ මනාව සාකච්ඡා කිරීමෙන් පසුව ක්රිීයාත්මක කරනවා. ප්රාමදේශීය සංවර්ධනය සම්බන්ධයෙන් වැදගත් බලපෑම්ඇති කරන මහනුවර බහුවිධ ප්රිවාහන පර්යන්ත සංවර්ධන ව්යා්පෘතිය සඳහා රජය අඛණ්ඩව ආයෝජනය කරනවා.

• කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන සඳහා දුම්රිය ප්රවවාහනය

අධික පිරිවැය, ප්රහවාහනයේදී පසු අස්වනු හානිය, මාර්ග තදබදය සහ පාරිසරික ගැටළු හේතුවෙන් මාර්ග ජාලය හරහා කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ ප්රපවාහනය ප්රවධාන අභියෝගයක් ලෙස පවතී. මෙයට පිළියමක් ලෙස, කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන එම නිෂ්පාදන මධ්යපස්ථානවල සිට ගමනාන්ත දක්වා ඒ සඳහාම විශේෂිත වූ දුම්රිය පාදක ප්රාවාහනයක් හඳුන්වා දීමට අප යෝජනා කරනවා. නියමු ව්යාෂපෘතියක් ලෙස ශ්රීර ලංකාවේ ප්ර්ධාන කෘෂිකාර්මික කලාපයක් වන තඹුත්තේගම සිට වෙනත් සුදුසු ගමනාන්ත වෙත කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ප්රවවාහනය කිරීම පිළිබඳ ශක්යවතා අධ්යමයනයක් සිදු කිරීමට යෝජනා කරනවා.

අධ්යබයනයේ නිර්දේශය මත ගබඩා පහසුකම් සහිත පැටවුම් තටාක ඇතුළත් කරමින් තඹුත්තේගම දුම්රිය ස්ථානය වැඩිදියුණු කිරීමට අප සැලසුම් කරනවා. මෙම මූලික කර්තව්යබ සඳහා සහය දැක්වීමට ශක්යයතා අධ්යමයනය සඳහා රුපියල්මිලියන 100 ක් වෙන් කරනවා.

• ශ්රී ලංකන් ගුවන් සමාගමේ කලක් තිස්සේ පවතින ණය පියවීම

ශ්රීශ ලංකන් ගුවන් සමාගම ගුවන් මගීන් සහ භාණ්ඩ ප්රේවාහනය කිරීමේ ප්රවමුඛතම සේවාවක් ඉටු කරනවා. තවද, පසුගිය රජයන් රාජ්යණ අයිතිය ඉවත් කර පුද්ගලික ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට ගත් උත්සාහයන් ද අසාර්ථක වුනා.

මේ අනුව, රජය එම බැංකු සමඟ ගිවිසුමක් අත්සන් කර 2025 වසරේ දී ණය ආපසු ගෙවීම සඳහා මිලියන 10,000 ක් මෙන්ම පොලී ගෙවීමට රුපියල්මිලියන 10,000 ක් වැය කිරීමට නියමිතය. කලක් තිස්සේ පවතින මෙම ණය සේවා පිරිවැය රජය විසින් පියවා ගත් පසු මෙහෙයුම් ලාභදායිත්වය සහතික කිරීම සඳහා ගුවන් සමාගම සම්පූර්ණ වගකීම දරනු ඇත. මේ සඳහා සමාගම විසින් නව මධ්යි කාලීන උපාය මාර්ගික සැලැස්මක් සකස් කරමින් සිටී. ඒ අනුව මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 20,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• මාර්ග යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම

ශක්තිමත් මාර්ග ජාලයක් යනු පුරවැසියන්, වෙළෙඳපොළ සහ පොදු ජනතාව සේවය ලබාගන්නා ස්ථාන සමඟ සම්බන්ධ කිරීමට අවශ්යන යටිතල පහසුකම්වල තීරණාත්මක අංගයක්.

ඒ අනුව දිවයින පුරා ග්රාබමීය මාර්ග සංවර්ධනය සඳහා දැනටමත් වෙන් කර ඇති රුපියල් මිලියන 26,680 ට අමතරව, ඌන සංවර්ධිත ග්රා්මීය ගම්මාන, සංචාරක ගමනාන්ත, කර්මාන්තපුරසහ ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් ස්ථාන/ප්රරදේශ සම්බන්ධ කරන මාර්ග සඳහා ප්රමමුඛත්වය දෙමින් ග්රා මීය මාර්ග වැඩිදියුණු කිරීම සහ ප්රධතිසංස්කරණය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 3,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

සියලුම ජනතාවට ආරක්ෂිත සහ විශ්වාසනීය ගමනාගමනයක් සහතික කිරීම අරමුණු කරගනිමින්, ග්රා මීය පාලම් ප්රසතිසංස්කරණය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

• උතුරු පළාතේ ග්රා මීය මාර්ග සහ පාලම්

උතුරු පළාත ප්රේධාන සංවර්ධන ක්රි්යාවලියෙන් බොහෝ දුරට හුදකලා වී ඇති බව නිරීක්ෂයණය වී තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත්, එම පළාතෙත් අපගේ ආර්ථිකයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දීමට විශාල හැකියාවක් පවතිනවා. ඒ නිසා මූලික යටිතල පහසුකම් ප්රගතිසංස්කරණය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් උතුරු පළාතේ ග්රානමීය මාර්ග සහ පාලම් ප්ර‍තිසංස්කරණය හා වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා රුපියල්මිලියන 5,000 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

• මුලතිව් වඩ්ඩුවාකල් පාලම ඉදිකිරීම

වඩ්ඩුවාකල් මුහුදු මාර්ගය මුලතිව්, පුදුකුඩීරිප්පු සහ යාපනය යා කරන ප්රරධාන මාර්ගය වන මුලතිව් නන්දිකඩාල් කලපුවේ ද්වාරය හරහා පටු පාලමක් තිබෙනවා. මෙම පාලම අබලන් තත්ත්වයක පවතින බැවින් මගී ජනතාව දැඩි අවදානමකට ලක්ව තිබෙනවා. ඒ නිසා මුලතිව් දිස්ත්රි ක්කයේ සංවර්ධන අවශ්යඅතාවලට සමගාමීව වඩ්ඩුවාකල් පාලම ඉදිකිරීමට අප යෝජනා කරනවා. ඒ අනුව, මේ සම්බන්ධ වැඩ ආරම්භ කිරීමට මෙවර අයවැය යටතේ රුපියල්මිලියන 1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

22. ප්රාෙදේශීය සංවර්ධනය

නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් විමධ්යාගත අයවැය වැඩසටහන 2025 වසරේ ක්රිියාත්මක කරනවා. ඒ සඳහා එක් මන්ත්රීපවරයෙකුට 2025 වසර සඳහා රුපියල්මිලියන 10 ක් වෙන් කර ඇති අතර, ප්රානදේශීය විෂමතා අවම කිරීම සඳහා දැනටමත් වෙන් කර ඇති රුපියල්මිලියන 11,250 ක අයවැය ප්රඑතිපාදන වලින් රුපියල්මිලියන 2,250 ක් මේ සඳහා යොදා ගන්නවා. ඉතිරි අත්යරවශ්යත සංවර්ධන කටයුතු සඳහා රුපියල්මිලියන 9,000 ක් වෙන් කරනු ලබනවා.

23. දිස්ත්රිමක් සංවර්ධන වැඩසටහන

අප දන්නා පරිදි රජය විසින් වාර්ෂිකව අයවැය මගින් විවිධ වැඩසටහන් සඳහා විශාල ආයෝජනයක් සිදු කළ ද දිස්ත්රිාක්ක රැසක පිළිතුරු නොමැති ප්රසශ්න තිබෙනවා. මෙම විශේෂිත ගැටළු යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය, දේශීය නිෂ්පාදන වැඩි දියුණු කිරීම, ඵලදායී සේවා සැපයීම, වෙළඳාම සහ අලෙවිකරණය, ආයතනික සංවර්ධනය කිරීම් යනාදිය සම්බන්ධව විය හැකිය. සියල්ල ඇතුළත් සහ තිරසාර සංවර්ධනයක් කරා ළඟා වීමට නම්, දිස්ත්රිධක්කවල අවධානය යොමු නොවූ සහ නැගී එන අවශ්යතතාවලට විසඳුම් අවශ්යී වෙනවා. මෙමගින් පුද්ගලික අංශය ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා ආයෝජන ගෙන ඒම සඳහා උත්ප්රේ රකයක් වන අතර මෙමගින් දේශීය ප්රසජාවට ඔවුන්ගේ ජීවනෝපාය යහපත් ලෙස ඉහළ නැංවීමට ද හැකියාව ලැබේ. මෙම සන්දර්භය තුළ, දිස්ත්රි ක් මට්ටමින් මතුවන ගැටලු විසඳීම සඳහා 2025 වසරේ අයවැයෙන් රුපියල්මිලියන 2,000ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

24. නැගෙනහිර පළාත සංවර්ධනය

නැගෙනහිර පළාත ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා විශාල විභවතාවයක් ඇති පළාත්වලින් එකකි. එබැවින්, අධ්යා්පනය, සෞඛ්ය්, කෘෂිකර්මය, ධීවර, සංචාරක සහ ප්රසජා සවිබල ගැන්වීම් යන ක්ෂේිත්රථ කෙරෙහි ප්රයධාන වශයෙන් අවධානය යොමු කරමින් යටිතල පහසුකම් සහ ජීවනෝපාය සංවර්ධනයට සහාය වීම සඳහා ඉන්දියානු බහු-ආංශික ප්රයදාන ආධාර සමඟ නැගෙනහිර පළාතේ පුළුල් සංවර්ධන වැඩසටහනක් ක්රියයාත්මක කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

25. “මලයගම්” දෙමළ ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය නගා සිටුවීමේ වැඩසටහන්

“මලයගම්” ජනතාව ශ්රීි ලාංකීය ජාතියේ කොටසක් වන අතර ඔවුන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ සැලකිය යුතු දුෂ්කරතා මැද ජීවත් වෙනවා. කෙසේ වෙතත්, මෙම ප්රරජාවගේ ජීවනෝපාය තවමත් ගෞරවනීය ජීවිතයක් ගත කිරීම සඳහා අවශ්ය ප්රවමිතීන්ට වඩා පහළින් පවතින්නේ. ඒ අනුව, පහත සඳහන් මුලපිරීම් සඳහා දැනටමත් රුපියල් මිලියන 7,583 ක් අයවැය තුළ වෙන් කර තිබෙනවා.

i. වතු නිවාස සංවර්ධනය සහ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා රුපියල්මිලියන 4,267ක් වෙන් කර තිබෙනවා.

ii. “මලයගම්” දෙමළ තරුණයින්ගේ වෘත්තීය පුහුණුව, ජීවනෝපාය සංවර්ධනය සහ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා රුපියල්මිලියන 2,450 ක් වෙන් කර තිබෙනවා.

iii. “මලයගම්” දෙමළ ප්රණජාවේ පාසල් සඳහා නවීන/සුහුරු පන්ති කාමර සඳහා රුපියල්මිලියන 866ක් කර තිබෙනවා.

26. කාර්මික සංවර්ධනය

ශ්රීය ලංකාවේ කර්මාන්ත අංශය, රටෙහි ආර්ථිකයේ ප්රහධාන වශයෙන් රැකියා අවස්ථා සැපයීම, ආදායම් වැඩි කිරීම, නවෝත්පාදනයන් ප්රිවර්ධනය කිරීම සහ අපනයන ප්ර්වර්ධනය සඳහා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ඒ අනුව, පහත යෝජනා ඉදිරිපත් කරනවා.

ශ්රීා ලංකාවේ විශාල වශයෙන් ඇති ඛනිජ සම්පත්වල අගය එකතු කිරීම වැඩිදියුණු කිරීමට සහ දේශීය නිෂ්පාදන සඳහා අත්යශවශ්යි කාර්මික යෙදවුම් සැපයීමේ අරමුණින්, අම්ල සහ ක්ෂාර ඇතුළු රසායනික නිෂ්පාදන සඳහා වෙන් වූ කාර්මික කලාපයක් පරන්තන් හි පිහිටුවීමට යෝජනා කරනවා. තවද, කන්කසන්තුරේ, මාන්කුලම්, ඉරණවිල, ත්රි කුණාමලය සහ කුරුණෑගල සහ ගාල්ල යන ප්ර දේශ වලආරම්භකර අඩාල වී ඇති කාර්මික කලාප, කාර්මික උද්යාෑන (techno park) සංවර්ධනය කරනු ලැබේ. මේ සඳහා, රුපියල් මිලියන 500 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

• මෝටර් රථ සහ රබර් නිෂ්පාදනය සඳහාම වෙන් වූ කාර්මික කලාපය

උපාංග නිෂ්පාදන කර්මාන්තයට අවශ්යස ඉල්ලුම සපුරාලීම සඳහා දේශීය වශයෙන් අගය එකතු කළ මෝටර් රථ නිෂ්පාදන/එකලස් කිරීමේ කර්මාන්තය සහ රබර් නිෂ්පාදනය සඳහා සැලකිය යුතු මට්ටමේ ආයෝජනයක් අපනයන වෙළඳපොළේ තරඟකාරී වීම සඳහා අවශ්ය වනවා.

මෙම අරමුණින්, මෝටර් රථ උපාංග සහ රබර් නිෂ්පාදනය සඳහා කැප වූ කාර්මික ජනපදයක් ස්ථාපිත කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. කර්මාන්ත අමාත්යාංමශය යටතේ දැනටමත් වෙන් කර ඇති රුපියල් මිලියන 1,500 ක අයවැය ප්රයතිපාදන තුළ මෙම අවශ්ය තාවය කළමනාකරණය කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

27. ක්ලීන් ශ්රීන ලංකා වැඩසටහන

ක්ලීන් ශ්රී ලංකාවැඩසටහන ශ්රී ලංකා‍ව සහ සමස්ථ ශ්රී ලාංකීය සමාජය ඉහළ මට්ටමකට තිරසාරව ඔසවා තැබීම සඳහා සමාජීය සංවර්ධනය, පාරිසරික සංවර්ධනය සහ ආචාර ධර්ම සංවර්ධනය යන ප්ර ධාන කුළුණු තුන ඔස්සේ ක්රිියාත්මක කරන දැවැන්ත වැඩසටහනකි. මේ සඳහා සමස්ත මහජනතාව, රාජ්යු යාන්ත්රසණය, ව්යඩවසායකයින්, ව්යාසපාරිකයින් ඇතුළු පෞද්ගලික අංශය, ජාතික සහ ජාත්යුන්තර රාජ්යා නොවන සංවිධාන, විදේශගත ශ්රීන ලාංකික ප්ර්ජාව, ජාත්යජන්තර ආධාර දෙන ආයතන, විවිධ වෘත්තිකයින් විශේෂඥයන් ඇතුළු සියළු දෙනාගේ සහයෝගය ලබා ගැනීමට සැලසුම් කර ක්රියයාත්මක කරමින් පවතී.

මේ යටතේ, ශ්රී ලාංකික සමාජයේ විවිධ ජාතීන් අතර, විවිධ ආගම් අතර, විවිධ වූ ජන කොටස් අතර සබැඳියාව, අන්නෝන්යර අවබෝධය සහ සහයෝගීතාවය ප්රතවර්ධනය කරමින් සියළු ජන කොටස්වලට එක්ව සතුටු විය හැකි සංස්කෘතික උළෙලක් පැවැත්වීම, අප රටේ ජනගහනයෙන් සැලකිය යුතු ප්රඑතිශතයක් වන වෙනස් හැකියාවන් පවතින කොටස් සඳහා පහසුකම් නිර්මාණය කිරීම, සංචාරක ව්යාශපාරය සඳහා ත්රීවවීල්, ටැක්සි රියදුරන් සහ සංචාරක මග පෙන්වන්නන් වැනි පහසුකම් සපයන්නන්ගේ ආචාරධර්ම ප්රයවර්ධනය සහ ධාරිතා වර්ධනය, පෞරාණික උරුමයන් සහිත තෝරාගත් නගර කිහිපයක් පෞරාණික අනන්යසතාවය සහිතව ප්රරතිනිර්මාණය කිරීම, අඩු පහසුකම් සහිත තොරාගත් පළාත් පාසල් සඳහා ගොඩනැගිලි අළුත්වැඩියාව, පාසල් උපකරණ අළුත්වැඩියාව, සහ සනීපාරක්ෂක පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීම, පූර්ව ළමාවිය සංවර්ධනය සඳහා පෞද්ගලික අංශයේද දායකත්වයෙන් ඉහළ ප්රසමිතියෙන් යුතු අධ්යයයන පරිසරයක් ගොඩනැගීම, නාගරික ප්රනදේශවල සනීපාරක්ෂක පහසුකම් ප්ර්වර්ධනය, ආහාරපානවල පිරිසිදුභාවයතහවුරු කිරීම, මාර්ග ආරක්ෂාව ප්ර වර්ධනය, මත් ද්ර්ව්යල නිවාරණය, අයාලේ යන වීදි සතුන් කළමනාකරණය, ඝන අපද්රගව්යර කළමනාකරණය, වෙරළ තීරය ආකර්ෂණීය සහ පාරිසරිකව තිරසාර ලෙස නිර්මාණය කිරීම, ජල පෝෂක ප්රමදේශ සංරක්ෂණය සහ ගංගාවල ජලයේ ගුණාත්මකභාවය ප්රනවර්ධනය කිරීම, රාජ්ය් සේවය කාර්යක්ෂම කිරීම, ඉහළ සම්පත් උපයෝගීතාවයක් ඇති කිරීම සහ සුපිළිපන් රාජ්ය සේවයක් ගොඩනැගීම, සහ ක්ලීන් ශ්රීය ලංකා සංකල්පය ප්රසවර්ධනය සහ ප්රෂචාරණයසිදු කිරීමට අපේක්ෂිතය.

මේ සඳහා සහායෝගය ලබා දෙන්නන්ගේ මූල්ය්මය දායකත්වයට අමතර වශයෙන් 2025 වර්ෂයේ රාජ්යෝ අයවැය මගින් රුපියල් මිලියන 5000ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.

28. ඝන අපද්රයව්ය් කළමනාකරණය

රටේ බොහෝ ප්රරදේශවල ඝන අපද්රළව්ය කළමනාකරණය ඉහළ යමින් පවතින ගැටලුවක්. සැලකිය යුතු ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික වටිනාකමක් ඇති නගරයක් වන අනුරාධපුරයේ පවත්නා ඝන අපද්රහව්යක කළමනාකරණ ගැටලුව එවැනි එක් උදාහරණයකි. වැඩිවන ජනගහනයත් සමඟ අනුරාධපුර ශික්ෂණ රෝහලේ සහ සාමාන්ය රෝහල් අපද්රණව්යය කළමනාකරණය කිරීම අභියෝගයක් වී ඇති අතර එය මහජන සෞඛ්යලයට සහ පරිසරයට ද තර්ජනයක් වී ඇත. මෙයට මුහුණ දීම සඳහා, අපද්රිව්යජ බැහැර කිරීමේ පහසුකම් සඳහා රුපියල් මිලියන 750 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. මෙම මූලාරම්භයන් අනුරාධපුර නගරයේ පවිත්ර තාව ඉහළ නැංවීම, පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම සහ තිරසාර සංවර්ධනය ප්රලවර්ධනය කිරීමට ඉවහල් වනු ඇති.

29. අලි-මිනිස් ගැටුම් අවම කිරීම සහ වන සංරක්ෂණය

වන අලින්ගෙන් සිදුවන බෝග හානි, දේපළ විනාශය සහ ජීවිත හානි අවම කිරීම සඳහා පියවර කිහිපයක් ක්රිසයාත්මක කර ඇත. මේ සඳහා කිලෝමීටර් 5,611 ක පමණ විදුලි වැටවල් වැඩිදියුණු කිරීම ඇතුළත් වන අතර, ප්රනතිසංස්කරණය සඳහා කිලෝමීටර් 1,456 ක් හඳුනාගෙන ඇත. මීට අමතරව, වැට දිගේ ආරක්ෂක කණු ඉදිකර අවශ්ය උපකරණ මිලදී ගනු ලැබේ. මීට අමතරව ආක්ර මණශීලී ශාක ඉවත් කිරීම, වඩා හොඳ තණබිම් කළමනාකරණය සහ වැඩිදියුණු කළ ජල මූලාශ්රර හරහා අලි වාසස්ථාන වැඩිදියුණු කරනු ලැබේ. මෙම උත්සාහයන් සඳහා රුපියල් මිලියන 300 ක් දැනටමත් අයවැය තුළ වෙන්කර තිබෙනවා.

තවද, වනජීවී කලාප කාර්යාල, ආරක්ෂක කාර්යාල සහ බීට්ටු නිලධාරීන් ඇතුළු කාර්යාල 270 ක ධාරිතාව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 100 ක් වෙන් කර තිබෙනවා. මෙම අරමුදල් විදුලි වැට නඩත්තු කිරීම, වාහන සහ බෝට්ටු නඩත්තු කිරීම, වනජීවී අපරාධ වැළැක්වීම සහ අලි-මිනිස් ගැටුම අවම කිරීම සඳහා වන සමස්ත උත්සාහයන් සඳහා සහාය වනු ඇත.

එවැනි ගැටුම්වලට ගොදුරු වූවන් සඳහා වන්දි වශයෙන් අතිරේක රුපියල් මිලියන 240 ක් වෙන් කර ඇති අතර,අලි-මිනිස් ගැටුම අවම කිරීම සඳහා වන මුළු අයවැය රුපියල් මිලියන 640 දක්වා වැඩි කර තිබෙනවා. එපමණක් නොව, ස්වභාවික පුනර්ජනනය ප්ර වර්ධනය කිරීම සහ වන විනාශය ආමන්ත්රවණය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1,050 ක් වෙන් කර තිබෙනවා. මෙම අරමුදල් නැවත වන වගා ප්ර්යත්න, වන සංරක්ෂණ මුලපිරීම්, වාණිජ වන වගා ව්යානප්තිය, පාරිසරික ආරක්ෂාව සහ කඩොලාන කළමනාකරණයට සහාය වනු ඇත. එය පරිසර හිතකාමී සංචාරක ව්යා පාරයට පහසුකම් සැලසීම, වන ආවරණය වැඩි කිරීම, ලැව් ගිනි අවම කිරීම සහ වනාන්තර ආශ්රිමත අපරාධ වැළැක්වීම සඳහා ද කටයුතු කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

30. තිරසාර මූල්යරකරණය

පාරිසරික, සමාජ සහ පාලන යන ක්ෂේත්රැ මත පදනම් වූ මූල්යිකරණයේ සමෘද්ධිමත් පරිසර පද්ධතියක් පෝෂණය කිරීම සඳහා රජය තිරසාර මූල්යැකරණයේ අවස්ථා ප්රලයෝජනයට ගනු ඇත. දේශගුණික විපර්යාස සඳහා වන මූලික ක්රියයාමාර්ගයන් සහ ඒ ආශ්රිතත ප්ර යත්නවලට සම්බන්ධ ගෝලීය වශයෙන් පවතින තිරසාර මූල්යව සංචිත වෙත ප්රාවේශ වීමට පරිසර අමාත්යාං ශය, මුදල් අමාත්යාංමශය සහ මහ බැංකුව සමඟ එකිනෙක සම්බන්ධීකරණයෙන් යුතුව කටයුතු කරනු ඇත.

31. මූල්යෙ වෙලඳපොල සංවර්ධනය

ශ්රීත ලංකාව ආර්ථික අර්බුදයෙන් ක්ර මයෙන් මිදීමත් සමඟ, මූල්යා අංශයේ ක්රිරයාකාරිත්වයද පැවති පීඩාකාරී තත්වයෙන් මිදී සාමාන්යන තත්වයට පත් වෙමින් සිටී. මූර්ත ආර්ථිකයේ වර්ධනය සඳහා උපකාරී විය හැකි ලෙස ස්ථානගත වන ආකාරයට මූල්ය වෙළෙඳපොළ සංවර්ධනය කිරීම සඳහා දැන් කාලය එලැඹ ඇත. ප්රාූග්ධන වෙළෙඳපොළඋචිත පරිදි නව අංගයන් හා උපකරණ සහිතව තාක්ෂණය මුසුකර ගනිමින් සංවර්ධනය කිරීම සහ පුලුල් කිරීම අවශ්යච වී තිබේ. රජය පෞද්ගලික අංශයේ සහ රාජ්යර ආයතන සඳහා අවශ්යර හිමිකාරීත්ව ප්රාරග්ධනය සහ ණය ප්රාවග්ධනය සම්පාදනය කරගැනීමට ආයතන උනන්දු කරවීම සඳහා රජය ක්රියයාකාරීව අවශ්ය කටයුතු සූදානම් කරනු ඇත.

බැංකු පොලී අනුපාතික පහත වැටෙන විට, සුලු පරිමාණ ආයෝජකයන්ට සාධාරණ ප්රකතිලාභයක් ලැබෙන සුදුසු නිසි ලෙස නියාමනයට ලක් වූ මූල්ය උපකරණ තුළ ආයෝජනය කිරීමේ ප්රකවේශය තිබීම වැදගත් වේ. භාර අරමුදල්, ආයෝජන අරමුදල් සහ අනෙක් සමූහ ආයෝජන ක්රීමවේද මේ වෙනුවෙන් භාවිතා කිරීම පහසු කරවීම තුලින් මූල්යය වෙළෙඳපොළේ ඇති හිඩැස් පිරවිය හැක. මේ සඳහා නවෝත්පාදන ක්රරමවේද සහ සංකීර්ණ ගනුදෙනු කල හැකි ක්ර මවේද නිසි සුපරික්ෂාවෙන් යුක්තව සහ අදාල ආරක්ෂණ ක්රරමවේදවලට අනුකූලව, ඵලදායී නියාමන පරිසරයක් තුල සිදුකිරීමට අවශ්ය ප්ර තිපාදන සපයනු ලැබේ.

32. පාලන ප්රීතිසංස්කරණ

ආර්ථික ප්රසගතියට ප්රරධාන බාධාවක් වන්නේ දූෂණයයි. එබැවින්, සාමූහික උත්සාහයක් ලෙස රටේ තිරසාර ආර්ථික සංවර්ධනයට බාධා කරන ලෙස ව්යාවප්තවන දූෂණයට විසඳුම් සෙවීමේ හදිසි අවශ්යආතාවයක් පවතී. මෙම සන්දර්භය තුළ, රජයේ නිලධාරීන් පමණක් නොව, පෞද්ගලික අංශයේ පුද්ගලයින් සහ සෑම පුරවැසියෙකුම දූෂණය පැවතීමට අදාලව ඔවුන්ගේ දයකත්වයක් ඇත්නම් එය පිළිගත යුතුය. දූෂණය පිටුදැකීම සඳහා අවශ්යා නීතිමය රාමුව තවදුරටත් ශක්තිමත් කරනු ලැබේ.

ශ්රීද ලංකාවේ පාලනය, විනිවිදභාවය සහ වගවීම ශක්තිමත් කිරීම සඳහා දූෂණ විරෝධී මුලපිරීම් මෙහෙයවීම සඳහා ජාත්ය‍න්තර ආයතනවල සහාය ද ඇතිව ප්රදසාරණය වන මූල්ය සහ අනෙකුත් සහයෝගය සමඟ අපරාධ ආදායම පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පත බලාත්මක කිරීම සහ අල්ලස් හා දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම (CIABOC) තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීම කඩිනම් කරනු ලැබේ. එපමණක් නොව, සහයෝගී කෙටුම්පත් කිරීමේ ක්රි්යාවලියකින් පසු දැනට කෙටුම්පත් අදියරේ පවතින අපරාධ ආදායම පිළිබඳ නීති සමාලෝචනය කර ක්රිරයාත්මක කිරීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

33. ශ්රීර ලාංකික දිනය

“පොහොසත් රටක්- ලස්සන ජීවිතයක්” යන රජයේ ප්රතතිපත්ති රාමුව, ප්ර්ජාවන් අතර පරතරයන් පියවීමට කැපවී, සංහිඳියාවෙන් යුත් ශ්රී ලංකාවක් සඳහා දැක්මක් ඉදිරිපත් කරයි. එබැවින්, “ශ්රීර ලාංකික දිනය” ජාතික උත්සවය පැවැත්වීමට මා යෝජනා කරනවා. මෙම උත්සවය පෞද්ගලික අංශයේ ද සහභාගීත්වයෙන් සංවිධානය කෙරේ. මේ සඳහා රුපියල් මිලියන 300 ක් වෙන් කිරීමට අපයෝජනා කරනවා.

34. අභ්ය”න්තරව අවතැන් වූවන් සඳහා නිවාස

සංහිඳියා මුලපිරීම් සහ ඉඩම් නිදහස් කිරීමත් සමඟ, අභ්ය න්තරව අවතැන් වූ ජනතාව (අභ්ය න්තරව අවතැන් වූවන්) නැවත පදිංචි කරවනු ලබන අතර, ගැටුමෙන් පසු නැවත පදිංචි කිරීම සඳහා සරණාගතයින් උතුරු සහ නැගෙනහිර පළාත්වලට නැවත පැමිණෙමින් සිටිනවා. කෙසේ වෙතත්, නැවත පදිංචි කරන ලද පවුල්වල මූලික යටිතල පහසුකම් සහ උපයෝගිතා තවමත් ඉටු කර නැහැ.

ඒ අනුව, උතුරු සහ නැගෙනහිර ජනතාව මුහුණ දෙන ප්රයධාන ගැටළු විසඳීම සඳහා බහුවිධ උපාය මාර්ගයක් ආරම්භ කිරීමට අපයෝජනා කරනවා. 2025 අයවැයෙන්, මෙම ජනතාව නැවත පදිංචි කිරීමේ අවශ්ය තා සපුරාලීමට සහ නිවාස වැඩසටහන වේගවත් කිරීමට සහ වර්තමාන අවශ්යිතාවය මත පදනම්ව නිවාස නොමැති පවුල්වලට අත්ය වශ්යී සහන ලබා දීමට රුපියල් මිලියන 1,500 ක් වෙන් කර තිබෙනවා.

35. රජය විසින් ඉදිකරන ලද මහල් නිවාස සඳහා අත්යබවශ්යව නඩත්තු

නඩත්තු නොමැතිකම සහ අවභාවිතය හේතුවෙන් මහල් නිවාසවල භෞතික තත්ත්වය දුර්වල වී තිබෙනවා. මෙම සියලු ගොඩනැඟිලිවල බාහිර මුහුණතේ ඉරිතැලීම්, විඛාදන සහ ජලය කාන්දු වැනි බොහෝ භෞතික දෝෂ තිබෙනවා.මධ්යමම රජය විසින් ඉදිකරන ලද මහල් නිවාස සංකීර්ණවල අත්යහවශ්යෂ නඩත්තුව සඳහා රුපියල් මිලියන1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

36. කලාකරුවන් / මාධ්ය වේදීන් සඳහා නිවාස

මහජන චීන සමූහාණ්ඩුවේ ආධාර ඇතිව නිවාස ඒකක 1,996 ක් ඉදිකරමින් පවතී. මේ තුළ අප සමාජයේ සංස්කෘතිකසුපෝෂණයට විශේෂ දායකත්වයක් සපයන කලාකරුවන් සහ මාධ්යාවේදීන් සඳහා නිවාස ඒකක 108 කින් සමන්විත මහල් නිවාස සංකීර්ණයක් කොට්ටාව, පලතුරුවත්ත ප්රේදේශයෙන් වෙන් කෙරේ.

37. පානීය ජල අංශය

• දැනට ක්රිරයාත්මක වන මහා පරිමාණ ජල යෝජනා ක්රනම සහ ප්රංජා ජල ව්යාීපෘති කඩිනමින් නිම කිරීම.

ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය සහ ප්රණජා ජල සැපයුම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සපයනු ලබන නල මාර්ග පානීය ජල ආවරණය රටේ ජනගහනයෙන් සියයට 62 ක් පමණ ප්රනමාණයක් ආවරණය කරයි. ආරක්ෂිත ජල සැපයුම සහතික කිරීමේ ජාතික වැදගත්කම හඳුනා ගනිමින්, ගම්පහ, අත්තනගල්ල සහ මිනුවන්ගොඩ ඒකාබද්ධ ජල සැපයුම් ව්යාමපෘතිය, අලුත්ගම, මතුගම සහ අගලවත්ත ඒකාබද්ධ ජල සැපයුම් ව්යා්පෘතිය, පොල්ගහවෙල, අලව්ව සහ පොතුහැර ඒකාබද්ධ ජල සැපයුම් ව්යා්පෘතිය සහ ආර්ථික අර්බුදය සහ අදාළ ණය දෙන්නන් විසින් ණය පහසුකම් අත්හිටුවීම හේතුවෙන් නිම කිරීම ප්රරමාද වී ඇති තඹුත්තේගම ජල සැපයුම් ව්යාණපෘතිය කඩිනමින් නිම කිරීම සඳහා අයවැය ප්රහතිපාදන ලබාදෙනු ලැබේ.පවත්නා මූල්යත අවකාශය තුළ හිදිමින් වසර දෙකක කාලයක් තුළ රුපියල් මිලියන 41,234 ක් වූ අරමුදල් අවශ්ය තාවය රජය විසින් සපයනු ඇත. ඒ අනුව, ඉහත ප්රඅමුඛතා ව්යා්පෘති නිම කිරීම සඳහා 2025 වර්ෂය සඳහා වන ජාතික අයවැයට රුපියල් මිලියන 20,000 ක් දැනටමත් ඇතුළත් කර ඇත.

• ප්ර ජා ජලසම්පාදන යෝජනා ක්රෂමය දීර්ඝ කිරීම

විශේෂයෙන්ම නල ජල ආවරණය සීමා සහිත ග්රා්මීය ප්රීදේශවල ප්ර ජා මූලික ජල සම්පාදන යෝජනා ක්රමම ක්රිසයාත්මක කිරීමේ අවශ්ය තාවය අප අවබෝධ කරගෙන තිබෙනවා. උතුරු ප්රනදේශය සහ නිදන්ගත වකුගඩු රෝගයේ බලපෑමට ලක් වූ ප්රයදේශ ඇතුළුව ජලය හිඟකමින් දුෂ්කරතා ඇති ප්රයදේශවල අවදානම් තුරන් කිරීම මගින් ග්රා මීය ජීවිතයේ ගුණාත්මකභාවය ඉහළ නැංවීම සඳහා, සම්පුර්ණයෙන්ම පිරිපහදු කළ පානීය ජලය සැපයීම සඳහා ප්රීජා මූලික ග්රා මීය ජල සම්පාදන යෝජනා ක්රසම එවැනි ප්රදදේශවල ව්යායප්ත කිරීමේ වැදගත්කම අප හඳුනාගෙන තියෙනවා.

ඒ අනුව, 2025 වසර සඳහා ප්ර ජා ජල සම්පාදන දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ අයවැය ඇස්තමේන්තුවලින් වෙන් කර ඇති රුපියල් මිලියන 2,000 දැනටමත් ආරම්භ කර ඇති ප්ර ජා ජල සම්පාදන යෝජනා ක්ර ම අවසන් කිරීමටත්, නව ප්ර්ජා ජල යෝජනාක්ර්ම ආරම්භ කිරීමටත් යෙදවීමට අප යෝජනා කරනවා.

• ගිරිබාව – එප්පාවල ජල යෝජනා ක්ර මය නැවත ආරම්භ කිරීම

උතුරුමැද පළාතට අයත් ගිරිබාව සහ එප්පාවල ප්ර්දේශ වියළි කලාපයක පැවතීම නිසා ගුණාත්මක පානීය ජලය ලබාගැනීමේ දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණදීමට සිදුව ඇති අතර එමඟින් එම ප්රාදේශයේ ජනතාවට විවිධ අවදානම් තත්ත්වයන්ට මුහුණ දීමට සිදුව තිබේ. කලාඔය හරහා කලාවැවෙන් පෝෂණය වන රාජාංගනය වැවෙන් ගිරිබාව සහ එප්පාවල ප්රදදේශයට මතුපිට ජල මූලාශ්රපවලින් පානීය ජලය ලබාදීමේ වැදගත්කම අප හඳුනා ගෙන තියෙනවා. ඒ සඳහා ප්රමදේශයට නළ ජලය සැපයීම පිණිස ගිරිබාව – එප්පාවල ජල සම්පාදන යෝජනා ක්ර්මයේ මූලික කටයුතු නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 1,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

38. රාජ්ය සේවයේ අත්යයවශ්යහ පුරප්පාඩු පිරවීම

රාජ්ය අංශය දේශපාලඥයින්ගේ ආධාරකරුවන්ගෙන් පුරවා ගැනීමේ අතීත පුරුද්ද අප නතර කර තිබෙනවා. රජයේ දැක්මට අනුකූලව රාජ්යු අංශයේ බඳවා ගැනීම්, උසස්වීම් සහ ස්ථාන මාරුවීම් දේශපාලන බලපෑම්වලින් තොර සුදුසුකම් සහ කුසලතා මත පදනම්ව සිදු කිරීමට කටයුතු කරනවා.

කොවිඩ්-19 වසංගතය, ආර්ථික පසුබෑම සහ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය විසින් එල්ල කරන ලද අභියෝග හේතුවෙන් විශාල රැකියා විරහිත උපාධිධාරී හා තරුණ පිරිසක් බිහි වී සිටී. රාජ්ය අංශයේ අත්යුවශ්යම පුරප්පාඩු සඳහා 30,000 ක් බඳවා ගැනීමේ සැලැස්මක් ක්රි යාත්මක කරනවා. ඒ අනුව, 2025 වසරේ දී මේ සඳහා රුපියල්මිලියන 10,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

39. රාජ්යව අංශයේ වැටුප් වැඩිවීම

රාජ්යව සේවයේ මූලික වැටුප් සංශෝධනයක් සිදු කොට දශකයකට ආසන්න කාලයක් ගතවී ඇති හෙයින්, සියලු සාධක සමස්තයක් ලෙස තක්සේරු කර, වැටුප් ව්යුලහය සංශෝධනය කිරීමට දැන් කාලය පැමිණ තිබේ. රාජ්යෙ අංශයේ සේවකයන්ට යහපත් ජීවන තත්ත්වයක් ලබාදීම අවශ්යක වන අතර, රජයට දක්ෂක හා පුහුණු ශ්රවමිකයන් ආකර්ශනය කර ගැනීමට හැකිවන අතරම අයවැය මත අධික බරක් පැටවීම වළක්වා ගත යුතුය.

ඒ අනුව, අවම මාසික මූලික වැටුප රුපියල් 24,250 සිට රුපියල් 40,000 දක්වා රුපියල් 15,750 කින් වැඩි කිරීමට අප යෝජනා කරනවා. දැනට පවතින තාවකාලික අතුරු දීමනාව සහ විශේෂ දීමනාව මූලික වැටුපට ඒකාබද්ධ කරන අතර රුපියල් 8,250 ක ශුද්ධ වැඩිවීමක් මූලික අවම වැටුපට අදාලව සිදු කිරීමට යෝජනා කරනවා.

රාජ්යව අංශයේ සේවකයන්ගේ වැටුප් වැඩිවීමට සමගාමීවඅධිකරණ සේවා, රාජ්යි සංස්ථා, ව්ය්වස්ථාපිත මණ්ඩල, විශ්වවිද්යාීල කාර්ය මණ්ඩල සහ ත්රි්විධ හමුදා නිලධාරීන් සඳහා ද මෙය අදාළ වේ.

රුපියල් 15,750 ක අවම මාසික මූලික වැටුප් වැඩිවීමට අමතරව වාර්ෂික වැටුප් වර්ධකයේ වටිනාකම සියයට 80 කින් ඉහළ නැංවීමට යෝජිතය. ඒ අනුව, රුපියල් 250 ක අවම වාර්ෂික වැටුප් වර්ධකය රුපියල් 450 දක්වා ඉහළ යනු ඇත. රාජ්යව අංශයේ සියලුම සේවකයන්ගේ වාර්ෂික වැටුප් වර්ධකය එම ප්ර්තිශතයට ගැලපීමට ද යෝජිතය.

මෙම වැටුප් වැඩිවීමේ සමස්ත ඇස්තමේන්තුගත වියදම රුපියල් බිලියන 325 ක් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. පවතින රාජ්යු මූල්ය් බාධාවන් සැලකිල්ලට ගනිමින් මෙම වැටුප් වැඩිවීම අදියර වශයෙන් ක්රි යාත්මක කිරීමට යෝජනාකරනවා. මුළු ශුද්ධ වැටුප් වැඩිවීමෙන් රුපියල් 5,000ක් සහ ඉතිරි මුදලින් සියයට 30 ක් 2025 වසරේ අප්රේැල් මාසයේ සිට ගෙවනු ලබන අතර, ඉතිරි සියයට 70, 2026 වසරේ ජනවාරි සහ 2027 වසරේ ජනවාරි මාසවලදී සමාන කොටස් වශයෙන් ගෙවනවා.

එබැවින්, 2025 වසරේ දී යෝජිත වැටුප් වැඩිවීම සඳහා රුපියල් බිලියන 110 ක් වෙන් කිරීමට යෝජනා කරනවා.

මෙම වැටුප් වැඩිවීමේ කොටසක් ලෙස, යෝජිත 2025 වැටුප් ක්ර්මය යටතේ විශ්රාාම ප්රීතිලාභ ලැබෙන බව සහතික කරමින්, 2025 ජනවාරි මස 1 වැනිදා හෝ ඉන් පසුව විශ්රාවම යන නිලධාරීන්ගේ විශ්රාිම ප්රේතිලාභ නව වැටුප් ව්යු හය මත ගණනය කිරීමට යෝජනා කරනවා.

රාජ්යර සේවකයින්ගේ අවම මූලික වැටුප වැඩි කිරීම සලකා බැලීමේදී රාජ්යය සේවකයින්ගේ ආපදා ණය සීමාව දැනට පවතින රුපියල් 250,000 සිට රුපියල් 400,000 දක්වා ඉහළ නංවනවා.වැටුප් වැඩිවීම පිළිබඳ වැඩිදුර විස්තර ඇමුණුම Vතාක්ෂණික සටහනෙහි දක්වා තිබෙනවා.

40. පුද්ගලික අංශයේ වැටුප් වැඩි කිරීම

පුද්ගලික අංශයේ සේවකයන්ගේ දැනට පවතින අවම මාසික වැටුපරුපියල් 21,000 සිට 2025 වසරේ අප්රේංල් මස රුපියල්27,000 ක් ලෙස සහ 2026 වසරේ සිට රුපියල්30,000 ලෙස ඉහළ නැංවීමට සේවායෝජකයන්ගේ සංගමය (Employers’ Association) එකඟ වෙලා තිබෙනවා.

41. වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප් නැවත සලකා බැලීම

ප්රවධාන වශයෙන් තේ, රබර් සහ පොල් යන ක්ෂේත්රලයේ නියැලෙන වතු කම්කරුවන් මිලියන 1.5 කට ආසන්න සංඛ්යා වක් සිටිනවා. ඔවුන්ගේ ජීවන තත්ත්වය උසස් කළ යුතු බව රජයේ අදහසයි. වතුකරයේ සංවර්ධනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇති වැඩසටහන්වලට අමතරව, දැනට යෝජිත රුපියල් 1,700 ක වැටුප ලබාදීම සඳහා රජය මැදිහත් වේ.

42. රාජ්යැ අංශයේ විශ්රාිම වැටුප්

විශ්රාරමිකයන්ගේ විශ්රා ම වැටුප මේ වනවිටත් රුපියල් 3,000 ක් අප විසින් ජනාධිපතිවරණය ජයගත් විගසම වැඩි කොට තිබෙනවා. 2017.12.31 දක්වා විශ්රා ම ගිය සියලුම විශ්රාවමිකයන් එකම වැටුප් පරිමාණයක සිටින බැවින්, 2016 – 2020 දක්වා විශ්රාගම ගිය රජයේ සේවකයින්ගේ විශ්රාටම වැටුප් පමණක් සංශෝධනය කිරීම තුළින් වැටුප් විෂමතාවයක් ඇති වන බව අප නිරීක්ෂණය කරනවා.

මෙම ගැටළුව දිගු කලක් තිස්සේ නොවිසඳී පවතින බැවින්, පවතින සීමිත මූල්ය අවකාශය තුළ එය අදියර වශයෙන් විසඳා ගත යුතු බව අප විශ්වාස කරනවා. එනිසා, 2020.01.01 දිනට පෙර විශ්රායම ගිය සියලුම විශ්රාඳමිකයන්ගේ විශ්රාටම වැටුප්, රාජ්ය1 පරිපාලන චක්රිලේඛ අංක 03/2016 අනුව 2020 වසරට අදාළ වැටුප් පරිමාණයන්ට අනුරූපව අදියර තුනකින් සංශෝධනය කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

පළමු අදියර ලෙස, 2018.01.01 දිනට පෙර විශ්රා0ම ගිය සියලුම විශ්රාටමිකයන්ගේ විශ්රාරම වැටුප්, රාජ්යඅ පරිපාලන චක්රදලේඛ අංක 03/2016 හි 2018 වසරට අදාළ තුන්වන අදියර වැටුප් පරිමාණයන්ට අනුකූලව සංශෝධනය කරනු ලබන අතර එය 2025 ජූලි මාසයේ සිට ක්රිායාත්මක කිරීමට නියමිතයි. මෙම අදියර සඳහා, 2025 අයවැය හරහා රුපියල් මිලියන 10,000 ක් වෙන් කිරීමට අප යෝජනා කරනවා.

තවද, වැටුප් පරිවර්තනයේ සිව්වන සහ පස්වන අදියරවලට අදාළ විශ්රා1ම වැටුප් පරිවර්තනයන් පිළිවෙළින් 2026 ජූලි සහ 2027 ජූලි මාසවල සිට ක්රිුයාත්මක කිරීමට ද අප යෝජනා කරනවා.

43. නීති ප්රරතිසංස්කරණ

ඉදිරි වසර තුළ රජය විසින්, වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනය, යහපත් ආණ්ඩුකරණය සහ ඵලදායී රාජ්ය සේවා සැපයීම ප්ර වර්ධනය කිරීම අරමුණු කරගත් ශක්තිමත් නීතිමය විධිවිධාන ස්ථාපිත කිරීම සඳහා නීති ප්රීතිසංස්කරණ ගණනාවක් හඳුන්වා දීමට අපේක්ෂා කරනවා. මෙම නීති අතරට, රාජ්ය් ව්යතවසායන්හි පාලනය වැඩිදියුණු කිරීම, රාජ්යෙ-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වයන් සඳහා නීතිමය රාමුවක් නිර්මාණය කිරීම, ප්රාසම්පාදනය සම්බන්ධයෙන් වූ පාලනය වැඩි දියුණු කිරීම, රාජ්යි වත්කම් කළමනාකරණය, සංඛ්යා ලේඛන, දත්ත හුවමාරුව, තක්සේරු කිරීම, වත්කම් කළමනාකරණය, ක්ෂුද්ර් මූල්යා සහ ණය සහ මුදල් විශුද්ධිකරණයට එරෙහි වීම සහ ත්රකස්තවාදී මූල්යණකරණය යනාදිය ඇතුළත් වේ. මෙම නීති පිළිබඳ වැඩි විස්තර අයවැයෙහි ඇමුණුම VIII මගින් දක්වා ඇත.

44. ආදායම් ක්රිදයාමාර්ග

ශ්රීු ලංකාවේ ආර්ථික ප්ර තිසංස්කරණ වැඩසටහනට පදනම වී ඇත්තේ, ආදායම මූලික කරගත් රාජ්යම මූල්යය ඒකාග්රයතාවයයි. ආර්ථික අර්බුදයට මග පාදා දෙමින්, රජයේ බදු ආදායම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 7.3 ක් වූ ලෝකයේ අඩුම මට්ටමක් 2022 වසරේදී ශ්රීි ලංකාවේ වාර්තා වුණා.

2025 වර්ෂය සඳහා, ආදායම් උත්පාදනයෙන් වැඩි ප්ර්මාණයක් 2025 පෙබරවාරි 1 වන දින සිදු වූ මෝටර් රථ ආනයන ලිහිල්කරණය මගින් ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරනවා. වාහන ආනයනය විදේශ අංශයේ ස්ථාවරත්වයට අනවශ්යා ඍණාත්මක බලපෑම් ඇති නොවන බව සහතික කිරීම සඳහා මෙම ක්රි්යාවලිය සැලකිලිමත් ලෙස අධීක්ෂණය කිරීම අවශ්යය වනවා.

2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී පාර්ලිමේන්තුවේදී දැනටමත් ප්රීකාශයට පත් කර ඇති අනෙකුත් ප්ර4ධාන ආදායම් පියවර අතරට, පුද්ගලික ආදායම් බද්ද සඳහා බදු රහිත සීමාව වැඩි කිරීම, දෙවන ආදායම් බදු ස්ථරයට තවදුරටත් ගැලපීම් සිදුකිරීම, නැවුම් කිරි සහ යෝගට් සඳහා වැට් බද්ද ඉවත් කිරීම යනාදිය ඇතුළත් වේ. පෙර ආණ්ඩුව විසින් එකඟ වූ අය කරන ලද කුලී ආදායම් බද්ද මෙම වසරේ ක්රිුයාත්මක නොකිරීමට ද රජය තීරණය කර තිබෙනවා.

මෙම අහිමිවන ආදායම් නැවත ලබා ගැනීම සඳහා ඩිජිටල් සේවා සඳහා වැට් බද්ද හඳුන්වාදීම, සේවා අපනයනය සඳහා සංස්ථාපිත ආදායම් බද්ද පැනවීම සහ සිගරට්/මත්පැන් සහ ක්රී ඩා සඳහා සංස්ථාපිත බද්ද වැඩි කිරීම ඇතුළු පියවරයන් රජය දැනටමත් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කොට තිබෙනවා.

මෙහි දක්වා ඇති බදු ප්රරතිපත්ති ක්රිනයාමාර්ග මඟින් ශ්රීල ලංකාවට, 2025 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 15.1 ක ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට හැකි වන පරිදි, අවශ්යේ කරන ආදායම ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරනවා. කෙසේ වෙතත්, ඊට සමගාමීව, රජය බදු පරිපාලනය සහ අනුකූලතාව වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ උත්සාහයන් ගනිමින් සිටී.

ඇත්ත වශයෙන්ම, ඉදිරි අයවැය සඳහා ශ්රීක ලංකාවේ ආදායම් උපායමාර්ගය තුලින් බදු පරිපාලනය ශක්තිමත් කිරීම, අනුකූලතාව වැඩිදියුණු කිරීම, වැඩිදියුණු කළ ඩිජිටල්කරණය සහ දැඩි අධීක්ෂණ යාන්ත්රැණ හරහා ආයතනික ශක්තිය වැඩිදියුණු කිරීම මගින් රාජ්යය මූල්යල තිරසාරභාවය වැඩි දියුණු කිරීම අරමුණු කරගනු ලබනවා. ඒ සමඟම, සමාජයේ වඩාත්ම අවදානමට ලක්විය හැකි කණ්ඩායම්වලට සහන ලබා දීම ද අපේක්ෂා කරනවා. බදු පරිපාලනයේ මානව අන්තර්ක්රියයා අවම කරන අතරම, කාන්දුවීම් අඩු කිරීම සහ විනිවිදභාවය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා බදු පද්ධති ඩිජිටල්කරණය කිරීම කෙරෙහි උත්සාහයන් යොමු කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා.

ආර්ථිකය විධිමත් කිරීම සහ ආදායම් එකතු කිරීම වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වන පුළුල් ඩිජිටල්කරණ න්යාිය පත්ර යේ කොටසක් ලෙස, ශ්රී ලංකාව කාසි සහ නෝට්ටු රහිත ආර්ථිකයක් කරා ගමන් කරමින් සිටී. ඩිජිටල් ගනුදෙනු සඳහා පහසුකම් සැලසීම සහ මුදල් මත යැපීම අඩු කිරීම සඳහා ප්ර්ධාන මුලපිරීමක් ලෙස, විශේෂයෙන් වැට් බදු ලියාපදිංචි ව්යසවසායන් තුළ, ව්යාමපාර පුරා පොයින්ට්-ඔෆ්-සේල් (PoS) යන්ත්ර (POS Machines) භාවිතය ක්රිායාත්මක කිරීමට අපේක්ෂා කරනවා. කාසි සහ නෝට්ටු රහිත ආර්ථිකයක්, බදු පැහැර හැරීම් සහ නීති විරෝධී මූල්යෂ ක්රිපයාකාරකම් මැඩ පවත්වනවා පමණක් නොව, ශ්රීප ලංකාවේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහ වර්ධනයට දායක වන මූල්යා කාර්යක්ෂමතාව ද වැඩි දියුණු කරනු ඇත.

රාජ්යය ආදායම් උත්පාදනය කරන ආයතන ඩිජිටල්කරණය කිරීම සහ සමස්ත ඩිජිටල් ආර්ථිකය, ආදායම් වැඩි දියුණු කිරීමේ උත්සාහයන් සඳහා සැලකිය යුතු ශක්තියක් ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරනවා. කෙසේ වෙතත්, මේ සම්බන්ධයෙන් වගකීමක් ඇත්තේ බදු එකතු කිරීමේ බලධාරීන්ට පමණක් නොවේ. විගණන සමාගම් සහ බදු ගණකාධිකාරීවරුන් ඇතුළු තවත් පාර්ශවකරුවන්, රජයට නිසි බදු ආදායම අහිමි නොවන පරිදි සමාජීය වශයෙන් වගකිවයුතු ආකාරයකින් තම රාජකාරි ඉටු කිරීමේ වගකීමක් ඇත. මේ සම්බන්ධයෙන්, නියාමන සහ නීතිමය රාමුවට අනුකූල වීම සහතික කිරීම සඳහා සුදුසු පියවර ගැනීමට අප අපේක්ෂා කරනවා.

මෙම බදු පරිපාලනය සහ බදු අනුකූලතා වැඩිදියුණු කිරීමේ පියවරයන් තුලින් 2025 න් ඔබ්බට ශ්රීබ ලංකාවට ආදායම් ඉලක්ක ඉක්මවා යාමට හැකි වනු ඇතැයි අප විශ්වාස කරනවා. එම අවස්ථාවේදී, ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට හානියක් නොවන ආකාරයෙන් සහ රටේ රාජ්ය මූල්යා හා ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහතික කරන ආකාරයෙන් මහජනතාවට තවදුරටත් සහන සැලසීමට හැකි වනු ඇත.

45. ණය ගැනීමේ සීමාව

2025 මූල්යය වර්ෂය සඳහා විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත සඳහා ණය ගැනීමේ සීමාව ඇමුණුම II හි ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. අදාළ වියදම්සහ ආදායම්පියවර පිළිබඳ තාක්ෂණික සටහන ඇමුණුම IIIසහ ඇමුණුමIV හි පිළිවෙළින්දක්වා තිබෙනවා. තවද, 2024 අංක 44 දරන රාජ්යර මූල්යක කළමනාකරණ පනත යටතේ අයවැය දෙවන වර කියවීම සමඟ ඉදිරිපත් කළ යුතු ලේඛන ද සභාගත කර තිබෙනවා.

සමාප්තිය

මම අද පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන අයවැය යෝජනාවලිය ඇතුළත් ප්රලතිපත්තිඅපව මේතනතුරට පත් කරමින් රටේ ජනතාව අප වෙත තැබූ බලාපොරොත්තුවේ තීරණාත්මක පිළිබිඹුවක් වෙනවා. මේ අයවැය සහිත ප්රපතිපත්ති වැඩපිළිවෙල මගේ හුදකලා ප්ර2යත්නයක් නොවන අතර,සහමුලින්ම සාමූහික උත්සාහයක ප්රොතිඵලයක් වෙනවා. එය සමස්ත රජයේම අධිෂ්ඨානශීලී කැපවීමක් වෙනවා. අපගේ ආණ්ඩුවේ බොහෝ දෙනෙක් පාර්ලිමේන්තුවට ආගන්තුක වුවත්, ඔවුන් සතුව ඇත්තේ විශාල අත්දැකීම් හා ප්රාරයෝගික දැනුම බව සිහිපත් කළ යුතුයි.

මෙම අයවැය ප්රටකාශය බිහි වූයේ අපේ රටේ ඉතිහාසය අලුතින් හැඩගැස්වීමේ අවස්ථාවට දායක වූ ඉමහත් කැපවීමක් ඇති,අනුග්රමහශීලි නිලධාරීන් හා ප්රවතිපත්ති සම්පාදකයින්ගේ අත්දැකීම්වලින්.ඒ වගේම, තමන්ගේ වෘත්තීය ජීවිතය තුළ කීර්තිමත් වූ,දේශප්රේකමී වෘත්තිකයින්ගේ ආත්ම විශ්වාසය හා ධෛර්යයෙන්. ඔවුන් ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට පිරිසිදු,ක්රි යාකාරී සහ හෘදයාංගම බවින් පිරි පාලනයකට දායක විය හැකි බව දැඩිව විශ්වාස කරනවා.

ඔබ මෙම රජයේ පෙළගැස්ම දෙස බැලුවහොත්, ඔබට පෙනෙනු ඇත්තේ වඩාත්ම උද්යෝමගශීලී හා විනයගරුක දේශපාලකයින් සහ තමන්ගේ වෘත්තීය ජීවිත,පවුල් සමග ගත කළ යුතු කාලය හා ව්යා පාරික උරුමය පවා තම රට වෙනුවෙන් කැපකළ, වඩාත්ම කීර්තිමත් විද්වතුන් හා වෘත්තිකයින්ගේ මිශ්රරණයක්.අපි සියලු දෙනා එක්ව, දීර්ඝ අධිෂ්ඨානශීලී ගමනක් ආරම්භ කොට තිබෙනවා.

අපි ජීවන වියදම් අඩු කර තිබෙනවා. අපි අපගේ යුක්තිය පසිඳලීමේ පද්ධතිය පිළිබඳ විශ්වාසය ප්ර තිස්ථාපනය කිරීම ආරම්භ කර තිබෙනවා. එමෙන්ම, අපි ප්රිථම වතාවට දූෂණය පමණක් නොව, බලයේ ඉහළ ධූරාවලියෙන්පවා දූෂණයට දක්වන අතරමැදි භූමිකාව පවා අහෝසිකොට තිබෙනවා.

වසර ගණනාවක් තිස්සේ, ශ්රීප ලංකාවේ ආයෝජනය කිරීමට කැමති අයට යමක් කිරීමට පෙර, අනවශ්යන ලෙස අතරමැදියන්ට ආයෝජනය කිරීමට සිදු වුණා. ඒ යුගය අවසන් වී තිබෙනවා.

මෙම රජයේ මහජන නියෝජිතයෙකු හෝ පත් කරන ලද කිසිදු නිලධාරියෙකු තම රාජකාරියට මුවාවී අනුග්රකහ ලෙස අල්ලස් හෝ උපකාර ඉල්ලා සිටින්නේ නැති බවත්,එවැනි අවස්ථාවක් යම් හෙයකින් උදා වුනොත් ඔවුන්ට අපගේ කිසිදු ආරක්ෂාවක් ලැබෙන්නේ නැති බවටත්, ඔවුන්ට එරෙහිව ගතහැකි සියලු ස්වාධීන නීතිමය ක්රිායාමාර්ග ගන්නා බවටත් සහතික වෙනවා. මෙම රජය කිසි විටෙකත් තම ගමන තුළ දූෂණයට ඉඩ තබන්නේ නැහැ. දැන් සංතෝසම් දිය යුතු අය බිය විය යුතු නැහැ.එහෙත්, සංතෝසම් ගැනීමට උත්සාහ කරන්නන් බියවිය යුතුයි.

අපගේ අධිකරණය කිසි විටෙකත් මින් පෙර මෙතරම් නිදහස් හෝ ස්වාධීන වී නැහැ. අපගේ පොලිස් බලකාය කිසි විටෙකත් මින් පෙර මෙතරම් බලසම්පන්නව සහ ස්වාධීනව ක්රිංයාත්මක වී නැහැ. ඔවුන් කිසිවෙකුට බිය හෝ පක්ෂපාතීභාවයකින් තොරව නීතිගරුකව සිය ආයතනවල රාජකාරී කරනවා.එහෙත්,ශ්රීප ලංකාව හැරගිය බොහෝ දෙනා දන්නා පරිදි, දූෂණයට තිත තැබීම යනු යුක්තිය පසිඳලීමේ ක්රිරයාවලිය බලාත්මක කිරීම පමණක් නොවේ. ඒ සඳහා,රජය ක්රි යාත්මක වන ආකාරය නවීකරණය කිරීම, රාජ්යන යාන්ත්ර ණය වඩාත් කාර්යක්ෂමව හා වඩාත් පාරදෘෂ්ය ව ක්රිණයාත්මක කිරීමදකළයුතුයි.එවිටදූෂණයේ මූලික හේතුව විසඳනු ඇතැයි අප විශ්වාස කරනවා.දූෂණයේ මූල බීජය මෙයින් සහමුලින්ම තුරන් කරන අතර,අල්ලස් දීමට ඇති පෙලඹවීම අධෛර්යමත් වීමද, අල්ලස් ගැනීම තවදුරටත් අසීරු දුෂ්කර කටයුත්තක් වනු ඇති.

ශ්රීත ලංකාවට නවීන ලෝකය සමඟ ගැලපීමට මෙවන් ස්වර්ණමය අවස්ථාවක් මින් පෙර උදා වී නැහැ. අද මම දකින්නේ එක්සත් ශ්රීේ ලංකාවක්, පිරිසිදු ශ්රීӄ ලංකාවක්, සමෘද්ධිමත් ශ්රී员 ලංකාවක් තුලින් සෑම දෙනාගේ අපේක්ෂාවන් සඵල කිරීමට ඇති සුවිශේෂී අවස්ථාවයි.

විදේශගතව සිටින ශ්රීඅලාංකිකයින්ගෙන්ද ඉල්ලීමක් කළ යුතුයි. ඇතැම්විට ඔබ ශ්රීර ලංකාවේ උපත ලබා විදෙස්ගත පුරවැසියන් ලෙස ජීවත් වනවා විය හැකියි.එහෙත් ඔබට ඇත්තේ ශ්රී් ලංකාවේ මූලයන් බව අප විශ්වාස කරනවා.සමහරවිට ඔබ ඔබේ මව්බිම ගැන ඔබේ දෙමාපියන්ගෙන් පමණක් අසා ඇති වන්නට පුලුවන්. අපට නම් ඔබ සියලු දෙනාම ශ්රීැ ලාංකිකයින් බව අප විශ්වාස කරනවා.

ඔබේ රට ඔබේ සාර්ථකත්වය ගැන ආඩම්බර වෙනවා. අපේ මව්බිම පිළිබඳ ඔබ විශ්වාසය අහිමි වීමට හේතු අපට තේරුම්ගත හැකියි. ඔබ ඔබේ විශේෂඥ දැනුම, දක්ෂතා හා දෘෂ්ටිකෝණය අපේ මේ මනරම් දූපත් රටට දායක කිරීමට ගන්නා සෑම උත්සාහයක් සඳහාම අප හදවතින්ම කෘතඥ වෙනවා.

අප ඔබට ආරාධනා කරනවා, ශ්රීට ලංකාව කොතරම් වෙනස් වී ඇත්දැයි බැලීමට ආපසු එන්න. පෞද්ගලික, රාජ්යන හෝ ලාභ නොලබන අංශයේ වුවද, ඔබේ විශේෂඥ දැනුම,ආකල්ප හා දෘෂ්ටිකෝණය අපේ අධිෂ්ඨානශීලී දූපතට දායක කරන්න. අප සමඟ එකතු වන්න, අප සමඟ වැඩ කරන්න, අපට එක්ව ලඟා කළ හැකි සාර්ථකත්වයට එක්වන්න.

ගතවූ වසරේදී, අපගේ රටවැසියන් බොහෝ දෙනෙක් නව මාර්ගයක් නිර්මාණය කිරීමටත්, අපේ රට නැවත ගොඩනැගීමටත්, අපේ පුරවැසියන්ගේ සම්පූර්ණ ශක්තිය ඊට ලබා ගැනීමටත් ඡන්දය ප්රවකාශ කළා. ඉතිහාසයේ ප්රනථම වතාවට, ශ්රීම ලංකාවේ සියලුම ප්රෝදේශ, උතුරේ සිට දකුණ දක්වා, නැගෙනහිර සිට බස්නාහිර දක්වා, පොදු අරමුණක් යටතේ එකට එක්වුණා.

ආගම, ජාතිය, ලිංගිකත්වය, පන්තිය හා වයස තවදුරටත් අපව බෙදන්නේ නැතිබව අවධාරණය කළයුතුයි. අපේ රටේ ජනතාවනැවත කිසි විටෙකත් එකිනෙකාට එරෙහිව බෙදෙන්නේ නැති බව අපට සහතිකයි.ඒ වගේම, තමන්ගේ දේශපාලනික හෝ පෞද්ගලික ලාභ සඳහා අපේ රටේ ජනතාව එකිනෙකාට එරෙහිව පොළඹවා ගැනීමට උත්සාහ කරන්නන්ගෙන් මුළා නොවන බවට සහතිකයි.

අපගේ රජයේ මහජන නියෝජිතයින් හෝ අප විසින් පත් කළ නිළධාරීන් සියලු දෙනාම තුල ඇත්තේ පොදු අරමුණක්. ඒ වගේම වෙනසක් කිරීමට අප සමඟ එක්වූ දහස් ගණනක් වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරන දේශප්රේ මී රාජ්යක සේවකයින්ට ඇත්තේත් එවැනි පොදු අරමුණක්.අපි කිසි විටෙකත් එම වගකීමෙන් සහ ප්රඅතිපත්තිවලින් බැහැර නොවන අතර, කුමන හේතුවකටවත් මෙරට පුරවැසියන්ගේ අපේක්ෂාවන් පාවා නොදෙන බවට සහතික වෙනවා.

අපි ඒ ආදර්ශය නායකත්වයේ සිටම ලබා දෙනවා. සියලුම ශ්රීි ලාංකිකයන් එක්ව මේ රට ඉහලින් ඔසවා තබමු.සියලු දෙනා එක්ව සමෘද්ධිමත් වෙමු. අප සියලු දෙනාම එකිනෙකා ගැන ගෞරවනීය වෙමු. මෙම ලස්සන, පූජනීය දූපත, අපේ මාතෘභූමිය වීම ගැන ආඩම්බර වෙමු.

අවසාන වශයෙන්, අයවැය සකස් කිරීම සඳහා සති ගණනාවක් වෙහෙස නොබලා කටයුතු කළ මුදල් අමාත්යංිශයේ නිලධාරීන්ට, විශේෂයෙන් භාණ්ඩාගාර ලේකම් මහින්ද සිරිවර්ධන මහතාට, මාගේ කෘතඥතාවය පළ කරනවා. රජයේ ආර්ථික වැඩසටහන ඉදිරියට ගෙන යාම සඳහා අයවැය යෝජනා නියමිත වේලාවට සාර්ථක ලෙස ක්රිසයාත්මක කිරීම සඳහා භාණ්ඩාගාර නිලධාරීන්ගේ සහයෝගය මා තවදුරටත් අපේක්ෂා කරනවා.

ස්තූතියි!